قفل شدن زانو از شایع ترین شکایات افراد است که به عللی چون آرتروز و زمین خوردن صورت می پذیرد که با تشخیص توسط آرتوسکوپی می توان با روش های فیزیوتراپی از جمله تجویز سرما و گرمادرمانی، برق درمانی و تجویز ورزش های ویژه آن را درمان کرد.

پیشگیری از زمین خوردن در زمین های یخ زده و لغزنده از آسیب های زانوو قفل شدگی جلوگیری می کند. راهکارهایی که پزشکان برای مقابله با این مشکل ارائه داده اند را با هم می خوانیم

▪ شایع ترین عارضه قفل شدگی: یکی از شکایات شایع در بیماران مراجعه کننده به کلینیک های طب فیزیکی و توانبخشی قفل شدن مکرر زانوها است.

▪ تشخیص قفل شدگی زانو با آرتروسکوپی: شرح حال و معاینه بالینی، عکس و MRIو در نهایت انجام آرتروسکوپی به مشخص شدن علت قفل شدگی زانو کمک می کند.

منیسک یکی از علت های قفل شدگی زانو: قفل شدگی زانو علل گوناگونی دارد برای مثال ممکن است در موارد پیشرفته آرتروز، قطعه ای از استخوان ران جدا شده و در فضای مفصلی زانو سرگردان شود، همچنین آسیب های منیسک های زانو از علل قفل شدگی و تورم تأخیری زانو به شمار می روند.

▪ درمان قفل شدگی زانو متفاوت است: درمان و توانبخشی در قفل شدگی زانو براساس علت به وجود آورنده آن متفاوت است گاه می توان با استفاده از درمان های فیزیوتراپی از جمله تجویز سرما و گرمادرمانی، برق درمانی و تجویز ورزش های ویژه برای تقویت عضلات اطراف زانو به خصوص عضله چهار سر ران و عضلات نزدیک کننده و خم کننده ران ها و نیز تمرینات کششی عضلات خارج ران ها پیش از اینکه مفاصل زانو دچار تخریب شدید و پیشرفته شوند درد بیمار را کاهش و سبب بهبود عملکرد وی شد.

● قفل شدگی زانو به دلیل زمین خوردن

نکته مهم برای پیشگیری از قفل شدگی زانو ، پیشگیری از زمین خوردن و آسیب های ناشی از سر خوردن در محیط های لغزنده همچون زمین های برفی و یخ زده است.

▪ استفاده از کفش مناسب: از جمله اقدامات مفید دیگر برای پیشگیری از زمین خوردن می توان به استفاده از کفش های مناسب با کفی آجدار و پاشنه مناسب و استفاده از وسایل کمکی حرکت همچون عصا (به خصوص در مبتلایان به آرتروز)، آموزش برداشتن گام های کوتاه و مطمئن و انجام ورزش های تقویت عضلات کمر ، کمربند لگنی و اطراف زانوها و نیز انجام تمرینات تعادلی در سالمندان اشاره کرد.

▪ گرم کردن صحیح بدن قبل از مسابقات: انجام ورزش در زمین های مناسب و آماده و نیز گرم کردن صحیح بدن و ورزش های کششی پیش از انجام مسابقات از جمله مواردی است که از شیوعآسیب  منیسک  زانو  در ورزشکاران می کاهد

زانو یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مفاصل بدن است و زانو درد از شایع‌ترین شکایات افرادی است که به پزشک می‌کنند. هر چند درد زانو در افراد مسن شایع‌تر است، اما بسیاری از جوانان نیز از زانو درد شاکی هستند. زانودرد برحسب سن و شرایط فرد علل مختلف و متفاوتی دارد.

علت

از علت‌های دیگر زانو درد می‌توان موارد زیر را نام برد

- درد زانوی قدامی یا درد جلوی زانو یا نیمه دررفتگی زانو

- آرتریت: شامل روماتوئید، استئوآرتریت و نقرس.

- کیست بیکرز یا کیست حفره زانو: تورم مایع مفصلی، در پشت زانو است که منجر به درد پشت زانو می شود. ممکن است تورم علل دیگر داشته باشد، مانند: آماس کیسه‌ای مفصلی.

- بورسیت (Bursitis ): التهاب در اثر فشار مکرر بر زانو، مانند: زانو زدن در طولانی مدت. در این حالت شما دردی مبهم و تپنده را در زانوی خود احساس می‌کنید که هنگام وارد کردن فشار به زانو در زمان پیاده‌روی یا زانوزدن یا خم‌کردن زانو، شدید‌تر می‌شود. ممکن است در زانوی خود احساس گرما کنید و این ناحیه نسبت به لمس کردن حساس باشد. همچنین ممکن است درد پشت زانو داشته و زانوی شما متورم و قرمز باشد و احساس کنید حرکت دادن زانو برایتان مشکل است.  

- اختلال در بافت‌های مرتبط دهنده، مانند لوپوس.

- جابجا شدن کاسه زانو

- عفونت مفاصل

- صدمه به زانو: آسیب رباط قدامی و یا آسیب رباط میانی ممکن است موجب خونریزی در زانو و درد شود.

- ورم زانو: اگر زیاد بالا و پایین بروید، غضروف پاره شده و درد بدتر می‌شود.

- پارگی غضروف: درد در داخل و یا خارج مفصل زانو احساس می‌شود.

- پارگی رباط: موجب درد و بی ثباتی در زانو می‌شود.

- پارگی مینیسک زانو

- نرمی غضروف کشکک زانو

- پیچ خوردگی و رگ به رگ شدن: آسیب‌های جزئی به رباط‌ها، باعث این مشکل می‌گردند.

- سرطان استخوان

راه ها و روش های درمان

وقتی زانو درد به صورت مزمن در می آید زانو ورم می کند. برخی از بیماری ها باعث ورم و التهاب زانوها می شوند. صدمات زانو در ابتدا باعث ورم زانو می شود که خود سبب صدمات بیشتر خواهد شد و این روند همچنان ادامه پیدا می کند تا به صورت مزمن درمی آید.

با محافظت های پزشکی می توان این چرخه معیوب را شکست و صدمات آتی بافت های زانو را به حداقل رساند.

محافظت از زانو در مقابل بروز برخی از دردها بسیار مشکل است، ولی می توان با رعایت چند اصل مهم احتمال صدمه به زانوها  و زانو درد را به حداقل کاهش داد.

- برای کاهش بیماری های زانو و درمان زانو درد شدید مثل (آرتروز زانو)، اگر چاق هستید، باید لاغر شوید. با لاغر شدن چه در کارهای روزمره و چه در قدم زدن، فشار روی زانوهایتان کاهش می یابد. کاهش وزن صدمات احتمالی به رباط ها و تاندون ها را کاهش می دهد.

- اگر به زانو درد مبتلا هستید، به شنا و یا ورزش های آبی بپردازید. وقتی بدن در آب غوطه ور می شود، از وزن بدن کاسته می شود. در نتیجه وزن بدن به زانوها فشار وارد نمی کند.

- اگر به استخر دسترسی ندارید و یا علاقه ای به ورزش های آبی ندارید، به ورزش هایی بپردازید که باعث کشش بدن و ماهیچه ها شوند. ورزش هایی چون بسکتبال، تنیس و دویدن را کم انجام دهید. اگر با این گونه ورزش ها زانو درد شما تشدید شد، حتماً آن را محدود کنید. به بدنتان توجه کنید، اگر احساس کردید برخی از حرکات ورزشی به شما صدمه وارد می کند، نوع ورزشتان را تغییر دهید.

-  برای درمان زانو درد از زانوهایتان محافظت به عمل آورید. پوشیدن زانوبند هنگام ورزش شما را از برخی صدمات مصون نگه می دارد.هنگامی که رانندگی می کنید، از زانوهایتان در مقابل صدمات ناشی از داشبورد محافظت کنید.

- برای درمان زانو درد زانو‌ی‌تان را بالا نگه دارید. می‌توانید زانو‌های‌تان را با گذاشتن بالش در زیر آن ها بالا نگه دارید، یا بالشی را بین دو زانوی‌تان قرار دهید. قراردادن زانو در سطحی بلندتر از بدن باعث می شود نیروی جاذبه زمین، مایعات جمع شده در بافت صدمه دیده را کاهش داده، در نتیجه ورم نیز کمتر شده و خستگی را از ما دور می سازد.

- درمان زانو درد با بستن زانوها: بستن زانو ها به دو دلیل مفید است: هم ورم را کاهش می دهد و هم مکانیسم زانو را به نظم در می آورد.

-درمان زانو درد با  استفاده از داروها : اگر شما به زخم معده، بیماری کلیه و بیماری های خونی مبتلا نیستید، داروهای ضد التهابی در درمان زانو درد به شما کمک های فراوانی می کند. از داروهای مسکن معمول مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کمک به تسکین درد زانو  و ورم  زانواستفاده کنید.

-استفاده از طب سوزنی در درمان زانو درد : تحقیقات نشان داده طب سوزنی راه موثری برای درمان زانو درد می باشد.

- روی زانوی‌ دردناک‌تان فشار نیاورید و از انداختن وزن روی آن پرهیز کنید.

- برای درمان زانو دردبا کیسه یخ زانو را به طور مکرر کمپرس سرد کنید. در روز اول هر ساعت برای ۱۵ دقیقه روی زانو کیسه یخ بگذارید. پس از روز اول، دست کم چهار با در روز روی زانو یخ بگذارید.

خالی کردن زانو که عموماً به آن ناپایداری زانو گفته می‌شود، اغلب ناشی از آسیب‌دیدگی یک یا چند مورد از رباط‌هایی که زانو را پایدار نگه می‌دارند. در زانو چهار رباط اصلی وجود دارد، که شامل دو رباط جانبی، یک رباط صلیبی قدامی و یک رباط صلیبی خلفی می‌شوند. رباط‌های جانبی در دو طرف زانو قرار دارند و مانع از خم شدن زانو از پهلو می‌شوند.

رباط جانبی داخلی در طرف داخلی زانو قرار داشته و رباط جانبی خارجی در طرف بیرونی زانو قرار دارد. رباط صلیبی قدامی  ناحیه جلویی (قدامی) بالای استخوان درشت نی را در مرکز زانو به استخوان ران متصل کرده و مانع چرخیدن تیبیا و لغزش آن به جلو می‌شود. رباط صلیبی خلفی  ناحیه‌ای از بالای درشت نی در نزدیکی پشت زانو (خلفی) را به استخوان ران متصل می‌کند و مانع از لغزش درشت نی به عقب می‌شود. پارگی هر یک از این رباط‌ها می‌تواند علت خالی کردن زانو  باشد و در آن نقش داشته باشد.

زانو درد علل بسیار متنوعی دارد. اینکه متاسفانه در عمده کلینیک‌ها ما هر زانو درد را آرتروز و آن را غیر قابل درمان توصیف می‌کنیم با واقعیات علمی روز دنیا فا صله زیادی دارد. اغلب دکتر زانو می تواند علل زانو درد را علی‌رغم تنوع فراوان آن می‌تون با معاینه فیزیکی دقیق و نهایتا با یک گرافی ساده تشخیص دهد. زانو درد هر علتی که داشته باشد با توجه به تنوع درمان‌های روز دنیا و پیشرفت‌های ایجاد شده در علم، دارای پیش اگهی خوب و قابل درمان می‌باشد هر چند اگر درمان درد زانو یک جراحی باشد

علائم

محل زانو درد به ساختار درگیر بستگی دارد. عفونت موجب درد زانو و ورم زانو می‌شود، در حالی که پارگی مینیسک زانو یا شکستگی استخوان منجر به بروز علائم در فقط و فقط یک ناحیه مشخص می‌شود.

شدت درد در بازه‌ای از درد ملایم و خفیفی تا درد شدید و غیر قابل تحمل متغیر است.

بعضی از دیگرعلائم مرتبط با زانودرد عبارت‌اند از:

•        دشواری در راه رفتن به دلیل ناپایداری زانو

•        لنگ زدن به دلیل تحمل درد و ناراحتی

•        قفل شدن زانو (ناتوانی در خم کردن زانو)

•        قرمزی و تورم

•        ناتوانی در دراز کردن زانو

•        تورم و خشکی

•        قرمزی و احساس داغی زانو

•        ضعف یا ناپایداری

•        تق تق یا صدا دادن زانو

•        ناتوانی در صاف کردن کامل زانو

•        حساسیت به لمس کردن زانو

علت و دلایل زانو درد

بسیاری از عارضه‌های ستون فقرات باعث درد پا، درد ساق پا و درد لگن تا زانو و دیگر علائم پایین‌تنه مانند خواب رفتن، گزگز، بی حسی و ضعف رفتن ساق پا می‌شود. تشخیص کالبدشناختی صحیح علت سندرم هر درد خاص لازمه درمان‌ موفقیت‌آمیز است.

ژنوواروم، زانوی درون گرد،پای ضربدری، زانو پرانتزی یا پاکمانی ( واروس بیش از حد ) اختلال در مفصل زانو است که در آن زانو ها از هم فاصله زیادی می گیرند. این امر باعث درد در این ناحیه می شودزانو ها مفاصل پیچیده ای هستند که اغلب در نتیجه آسیب دیدگی (تروما) یا “ساییدگی و پارگی” صدمه می بینند. در افراد بالای 50 سال، شایع ترین علت درد زانو استئوآرتریت است. علل درد زانودر افراد جوان تر عبارتند از استفاده بیش از حد از زانو و آسیب دیدگی. همچنین زانو درد می تواند ناشی از عفونت (به عنوان مثال استئومیلیت، بورسیت سپتیک) و از دیگر علت زانودرد بیماری هایی خاص می باشد.

تشخیص زانو درد

اگر علائم زانو درد مشاهده شد، بایستی به پزشک مراجعه شود. انجام یک معاینه فیزیکی کامل توسط دکتر زانو به تشخیص زانو درد کمک می‌کند. این معاینه شامل بررسی زانو در حال راه رفتن، ایستادن، دراز کشیدن و بررسی حساسیت به لمس شکم که معمولاً در بیماری کولیت زخمی و کرون وجود دارد، است.

ü      آزمایش میکروسکوپی. آزمایش مایع یا سینوویال مفصل زانو

ü      تصویربرداری اشعه ایکس از زانو. برای تشخیص شکستگی و آرتروز

ü      تصویربرداری ام آر آی. برای تشخیص پارگی رباط و دیگر عارضه‌ها

ü      تست منتوکس (تست تشخیصی پوستی با آنتی ژن توبرکولین). برای تشخیص سل

ü      آزمایش‌های خون. ازجمله شمارش کامل گلبول‌های خون، تست انعقاد خون و کشت خون

ü      آزمایش ادرار. این آزمایش به طور عمده به منظور بررسی میزان خون، شکر، پروتئین و اسید اوریک ادرار انجام می‌شود. بررسی میزان اسید اوریک برای تشخیص بیماری نقرس انجام می‌شود.

راه ها و روش‌های درمان

اغلب درمان زانو درد شدید به علت بوجود آوردنده آن بستگی دارد. درمان درد زانو ممکن است شامل استراحت، استفاده از کمپرس یخ و داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی برای تسکین درد باشد. سایر روش ها شامل مگنت تراپی، شاک ویو تراپی، استفاده از بریس، فیزیوتراپی، تزریق و مانند آن می شود. در صورت عدم پاسخ دهی به روش های غیر جراحی، یا حاد بودن شرایط روش های جراحی به کار گرفته می شوند. در ادامه به شرح انواع راه ها و روش های درمان آرتروز زانو و درد آن می پردازیم.

اقدامات اولیه

• چند روز استراحت دادن به زانو و خودداری از انجام فعالیت‌های سنگین در درمان آرتروز زانو موثر است .

• قرار دادن یخ روی زانو برای کاهش درد و تورم و درمان درد زانو . یخ را باید هر 3 یا 4 ساعت یک بار به مدت 15 تا 20 دقیقه برای 2 تا 3 روز یا تا زمان از بین رفتن درد روی زانو گذاشت.

• بستن زانو. بستن زانو با باند کشی جهت جلوگیری از افزایش ورم یا حمایت کردن از زانو

• بالا آوردن زانو با قرار دادن بالش زیر پاشنه هنگام نشستن یا دراز کشیدن برای کاهش تورم

مصرف دارو و مکمل

داروهایی که میتوان برای درمان آرتروز استخوان و درمان درد مفصل زانو مصرف کرد شامل داروهای بدون تجویزی مانند استامینوفن،آسپیرین وایبوپروفن است علاوه برقرص تعدادی ازافراد ازکرم ها،اسپری ها وپمادهای بی حس کننده برای کاهش درد به صورت مستقیم بروی مفصل استفاده. علاوه برداروهای فوق تعدادی ازافراد از مکمل های طبیعی استفاده میکنند این مکمل های شامل گلوکوزامین وکندروتین قبل ازمصرف این نوع ازمکمل ها حتما با پزشک مشورت کنید که باعث ایجاد عوارض جانبی وواکنش با داروهای دیگر دربدن نشود.

زانوبندها و بریس‌ ها

بستن بریس و زانو بند مخصوص باعث می‌شود تا آسیب دیده‌ترین بخش زانو فشار ناشی از وزن بدن را تحمل نکند و در نتیجه توانایی حرکتی بیمار بهبود یابد و بتواند مسافت بیشتری را با تحمل درد کمتر راه برود. بریس‌های زانو در پایدار کردن زانو مؤثراند و فشار وارده بر روی مفصل زانو را کاهش می‌دهند. در مجموع بستن این زانوبندها در صورت ضعف یا لرزیدن زانو مفید است.

حرکات اصلاحی

نرمش‌های تقویتی مناسب برای رفع زانو درد بخش ضروری و حیاتی برنامه توان‌بخشی تقریباً تمام مشکلات زانو محسوب می‌شوند. عضله‌ها به سرعت پس از آسیب دیدن زانو یا بروز درد در این مفصل رو به ضعیف شدن می‌گذارند و در نتیجه مشکل تشدید می‌شود و دوره بهبود طولانی‌تر می‌شود.

تزریق

تزریق کورتیزون باعث کاهش درد به صورت موقت میشود این تزریقات باعث کاهش سریع درد میشود اگرچه باید این تزریق را چند باردریک سال انجام داد چون تزریق بیشتر باعث ضعیف شدن ماهیچه ها میشود به دلیل اینکه کورتیزون ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد پس این تزریق باید با تجویز پزشک انجام شود . بعدازتزریقات مکرر ممکن است غضروف ازبین بروند. بنابراین این تزریق باید بااحیتاط درمفصل زانو انجام شود

کفش و کفی طبی

کفش یا کفی مناسب به کاهش فشاری که بر زانوها وارد می شود و عوارض زانو درد ناشی از آن کمک می کند. کفش های ورزشی استاندارد یا کفش طبی برای افراد مبتلا به زانودرد شدیدا توصیه می شود.

فیزیوتراپی

ممکن است از فیزیوتراپی ( به عنوان مثال آلتراسوند، تحریک الکتریکی، سرما درمانی، درمان دستی و تمرینات کششی) برای کاهش زانو درد و التهاب استفاده شود. فیزیوتراپی می تواند باعث تقویت عضلات و کاهش اصطکاک در درون زانو شود و با کمک به آموزش مکانیک درست بدن به بیمار خطر عود بیماری را کاهش دهد.

جراحی

زمانیکه درمان های غیر جراحی باعث کاهش درد نشود ونتیجه بخش نباشد انجام جراحی نیازاست. این جراحی ها شامل موارد زیراست :

هنگامی که روش های درمانی مثل حرکت های ورزشی، کنترل وزن، و مصرف دارو نتوانند باعث کاهش درد مفصل زانوی بیمار شوند، ممکن است نیاز به استفاده از عمل جراحی وجود داشته باشد

زانو درد یکی از دردهایی است که به سختی می توان آن را تحمل نمود به علاوه اینکه اغلب جلوی انجام کارهای روزمره را می گیرد و فرد را دچار کم تحرکی می کند. اغلب درد زانو اگر نادیده گرفته شود به کمر منتقل میشود.

دردهای زانو ممکن است به دلیل برخی شکستگی ها در ناحیه زانو یا ساق و ران پا ایجاد شوند. عموما افرادی که دچار شکستگی در یکی از این نواحی می شوند. زانو درد را تجربه می کنند . درمان این گونه دردها اغلب به کمک فیزیوتراپی و استفاده از مسکنها صورت می پذیرد

برخی دیگر از دردهای زانو ممکن است مرتبط با ورم مفاصل و ورم زانو باشد. اغلب در ورم زانو این کشکک زانو است که ورم می کند و دچار درد می شود. گاهی اوقات هم کشیدگی و ضربه در این ناحیه موجب درد می شود. در این گونه موارد اغلب پزشکان توصیه می کنند استراحت کنیم و از خم و راست کردن مکرر زانوبپرهیزیم. و با کمی پیاده روی سبک به رفع تورم یا کاهش درد کمک نماییم.

یکی دیگر از علل زانو درد می تواند درد ناحیه کمر باشد که در صورت سرپا ایستادن یا انداختن وزن روی یک زانو ایجاد شود. در این موارد هم از فرد خواسته می شود. حتی االمکان کمتر بایستد ویا هنگام ایستادن با گذاشتن چهارپایه ایی زیر پا از فشار مضاعف روی زانو بکاهد.

گاهی اوقات هم درد زانو در افراد ورزشکار به دلیل فشار بیش از حد روز زانو ایجاد می شود که توصیه می شود با بستن زانو و تحرک کمتر و استفاده از کمپرس یخ و مسکن به درمان ان کمک نمود.

در افراد کهنسال یکی دیگر از علل درد زانو می تواند پوکی استخوان و تخریب غضروف ها باشد. عموما در این سنین فقط با انواع مسکن ها و استفاده از زانو بندهای طبی و داروهای کلسیم انجام می شود.

در برخی موارد هم ضعف عضلات در افراد بخصوص افراد جوان یا حتی کودکان موجب درد شدی در زانو می شود که در این گونه موارد با مراجعه به متخصصیان طب قیزیکی و ارتوپدها ورزشهای مخصوص داده شده و سعی می شود این ضعف درمان شود.

مهمترین علل آب آوردن زانو بیماری های روماتیسمی، آرتروز یا ساییدگی زانو ضربات وارد شده به آن است. البته عفونت ها، بیماری های متابولیک مانند نقرس کاذب و تومروها هم میتوانند موجب آب آوردن زانو شوند.

وقتی برای اولین بار ضربه شدیدی به زانو وارد میشود این ضربه میتواند موجب پارگی منیسک یا رباط صلیبی شود. پارگی این بافت ها معمولا همراه با خونریزی است. این خون درون مفصل زانو جمع شده و در این حال مفصل ورم کرده و بسیار دردناک است. بتدریج و حتی بدون درمان خون جذب شده و درد بیمار بعد از چند هفته تا چند ماه از بین میرود ولی زانو ناپایدار میشود.

وقتی زانو ناپایدار است و به اصطلاح لق است بدنیال یک حرکت نابجا پیچ میخورد. این پیچ خوردن میتواند با درد شدیدی همراه باشد و بعد از چند ساعت تا چند روز زانو ورم میکند و آب میاورد. این آب آوردن به علت تحریک بافت سینوویال ایجاد شده است. کشیدگی شدید بافت سینوویال در حین پیچ خوردن زانو موجب تحریک آن به ترشح مقادیر زیادی مایع مفصلی میشود. معمولا این آب بعد از چند هفته خودبخود جذب شده و ورم زانو میخوابد.

سلامتی و مکاتب مختلف پزشکی

بشر از آغاز آفرینش، دغدغه ای به نام «سلامتی» و در مقابل، «درد و بیماری» داشته است. همه اقوام و تمدن ها با توجه به امکانات طبیعی اطراف خود و میزان هوش و نبوغ  و حتی (طبق نظر بعضی از دانشمندان) با استفاده از راهنمایی های پیام آوران الهی روش های گوناگونی را برای حفظ سلامتی و تسکین آلام و شفای امراض گوناگون برگزیدند. با گذشت زمان، این تجربیات به صورت مدون و قابل انتقال درآمد و مکتوب گردید. «طب سوزنی، ماساژ درمانی، هومیوپاتی، طب گیاهی، رفلکسولوژی، طب شیمیایی، روان درمانی، آیورودا، حجامت، تنقیه و روش ها و مکاتب مختلف طبی دیگر» همه و همه از تلاش بشریت برای حفظ سلامتی و بازگرداندن آسایش به بیماران خبر می دهند. این مکاتب هر کدام با یک دیدگاه ویژه و با تئوری های خاص خود عمل می کنند. علیرغم وحدت موضوع مورد بررسی در تمامی این مکاتب که همان «سلامتی و تندرستی انسان» است، هر کدام با نگاه ویژه خود به بشر و سلامتی او می نگرند. طب سوزتی معتقد است جریان انرژی در مدارهای خاصی در کل بدن انتشار می یابد و اختلال در این جریان انرژی، موجب اشکال در عملکرد اعضا و نهایتا" بروز بیماری می شود. بر اساس این مکتب، سوزن زدن به نقاط خاص، جریان انرژی را تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند سلامتی را به فرد بازگرداند و یا درد را کنترل نماید. همچنین، طب سنتی چین به وجود دو نیروی فرضی «یین» و «یانگ» معتقد است، که با یکدیگر در تعادل اند و تعادل و سلامتی اعضا را موجب می شوند و بر هم خوردن این تعادل، موجب بروز بیماری می شود. در «آیورودا»، عدم تعادل در «دوشاها» (شامل واتا، پیتا، و کافا) موجب ناهماهنگی ذهن و بدن و بروز بیماری می شود.

مکتب «هومیوپاتی» به «مشابه درمانی» معتقد است. دارویی مانند دیگوکسین که با دوزهای بالا موجب عوارض جانبی، مانند بی اشتهایی، اختلالات بینایی و یا آریتمی می شود، می تواند با غلظت های بسیار پایین در درمان بی اشتهایی، اختلالات بینایی و آریتمی به کار گرفته شود. در طب جدید در بیشتر موارد به اصل درمان با مخالف، عمل می شود. برای مثال، گلو درد یا فارنژیت ایجاد شده با استرپتوکوک بتاهمولیتیک را با داروی از بین برنده این عامل مهاجم درمان می کنند، یا در درمان سرطان به طور معمول، داروهای از بین برنده سلول های مهاجم استفاده می شود و یا در مواردی که التهاب بروز کرده است از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا استروئیدی استفاده می شود.

در روش هایی مانند «دعا درمانی، هیپنوتیزم و مراقبه یا مدیتیشن» به ابعاد دیگر انسان، مانند روان و نفس و حالات روحی – روانی مختلف، توجه می شود و معتقدند ایجاد تغییرات در این حالات، موجب تغییردر روند بیماری می شود. یکی از مسائل شیرین و در عین حال پیچیده در دنیای درمان، اثر دارونما است که معمولا" در تحقیقات بالینی به منظور حذف تأثیرات روحی – روانی دارو استفاده می شود. چگونه کپسولی که در آن نشاسته یا ماده ای بی اثر (دارونما) وجود دارد، می تواند روی بیماری های پیچیده ای مانند آرتروز یا ام.اس. به صورت قابل توجهی اثر بگذارد و چگونه برخورد صحیح یک استاد پزشکی می تواند نشاط و شادابی را برای مدتی برای بیمار دچار آرتروز به ارمغان بیاورد؟ این ها سؤال هایی هستند که به صورت جدی ذهن محققان بالینی را متوجه خود کرده و تعدادی از آنان را به استفاده از این پدیده ساده در درمان بیماری ها ترغیب نموده است.

هدف مکاتب و روش های مختلف پزشکی (با دیدگاه ها و تئوری های گوناگون)، حفظ سلامتی جامعه و درمان دردمندان است. «روش مؤثر و با عارضه جانبی و هزینه کمتر و همخوان با فرهنگ ملی و استقلال کشور»، روش برتر محسوب می شود. امروزه اندیشمندان بزرگ جهان پزشکی به این نتیجه رسیده اند که هیچ روش مطلقی برای درمان تمامی بیماری ها وجود ندارد و لازم است رهروان تمامی مکاتب پزشکی، به دور از تعصب، دست به دست هم بدهند، از اختلافات دست بردارند، آگاهی خود را از مکاتب دیگر بالا ببرند. با توجه به معیارهای بیان شده، توسعه سلامتی و درمان را وجهه همت خود قرار دهند.

از دیدگاه عقلانی، معیار صحت و علمی بودن یک روش در حیطه علوم تجربی و پزشکی به عنوان یکی از شاخه های اصلی علوم تجربی، پراگماتیسم یا عمل گرایی است؛ یعنی اگر در حیطه عمل، یک روش از کارایی برخوردار بوده و عوارض و هزینه آن کم باشد، این روش قابل احترام است؛ حتی اگر مکانیسم عملکرد آن، از دیدگاه مکاتب دیگر مشخص نباشد. بسیاری از اندیشمندان مکاتب پزشکی معتقدند بشر به زودی از واژگان «آلوپاتی، طب جایگزین و طب مکمل» و مرزبندی بین این مکاتب گذر خواهد کرد و واژه جدیدی به نام «طب فراگیر» چتر گسترده خود را برای خدمت رسانی هر چه بیشتر با کارآیی بیشتر و عوارض و هزینه کمتر بر سرتمامی مکاتب پزشکی خواهد گسترد.

به طور کلی، بادکش درمانی (کاپینگ) در اکثر تمدن ها استفاده می شده است و به یقین می توان گفت که حجامت و بادکش درمانی در خاورمیانه قدمتی هزاران ساله دارد.

در مصر باستان در یکی از کتب پزشکی مرجع که 1550 سال قبل از میلاد مسیح روی پاپیروس نگاشته شده، از بادکش درمانی نام برده شده است. بادکش گذاشتن یا به قول عامه، لیوان انداختن امروزه در بین اهل فن به حجامت گرم و خشک شهرت یافته و از روش های مهم درمانی در طب سنتی و طب سوزنی (چینی) است که دارای سابقه چند هزار ساله است. از گذشته های دور اطباء و حکمای مشرق زمین به خواص درمانی بادکش گذاری پی برده و در درمان بسیاری از بیماری ها و دردها از آن بهره می گرفته اند. در طب سنتی چین، بادکش درمانی و طب سوزنی با یکدیگر تلفیق شده است و در بسیاری از موارد اطبای چینی برای افزایش تأثیر طب سوزنی، آن را همراه با بادکش به کار می برند.

در طب سنتی ایران زمین نیز درمان با بادکش سابقه ای طولانی دارد و توسط اطبای بزرگی چون ابوعلی سینا، رازی، جرجانی و... به کرات برای درمان بیماری ها و دردهای مختلف تجویز شده است و امروزه نیز با نام های «لیوان انداختن» یا کوزه گذاشتن در اقصی نقاط کشور رواج دارد. در طب کلاسیک و جدید نیز مطالعات فراوانی روی تأثیرات بادکش در درمان بیماری ها و مکانیسم این تأثیرات انجام شده است. در این میان، می توان به مطالعات فراوان دکتر یوهان ابلر (پزشک آلمانی) و پروفسور وُن نیسر اشاره کرد. کتاب های فراوانی نیز در این زمینه در سراسر جهان به چاپ رسیده است که برای نمونه، می توان به کاپینگ تراپی نوشته پروفسور کِی چیرالی از انگلستان و کتاب های متعدد در مورد بادکش درمانی یا خلأ درمانی اشاره کرد.

در شبکه های علمی اینترنت نیز مقالات متعدد، بیش از 360 هزار مورد در این زمینه موجود است که با واژه های کلیدی Cupping، Dry Cupping میتوان آن ها را ملاحظه نمود. ساخت دستگاه های Cupping therapy که در ایران به دستگاه (دردکُش) معروف است، استفاده از این شیوه درمانی را برای عموم مردم آسان نموده است.

ادامه دارد....

بازنشر صرفا با اجازه و ذکر منبع مجاز است

نویسنده:دکتر مجید داستانی

برای دیدن کلیپهای بیشتر به اینستاگرام و تلگرام  ما بپیوندید:

                         

سندرم درد کشککی-رانی(PFPS)

درد زانوی دختران وپسران جوان

توصیف
درد زانو یکی از دلایل رایج مراجعه به پزشکان است. اصلی ترین علت درد زانو سندرم درد کشککی رانی است. سندرم درد کشککی رانی با آغاز ناگهانی درد در قسمت قدامی یا پشت کشکک مشخص شده که با نشستن طولانی، بالا پایین رفتن از پله، اسکوات و دویدن تشدید می شود. این سندرم بیش از ۲۵% افراد شرکت کننده در فعالیت های ورزشی را تحت تاثیر قرار می دهد. زانو درد ناشی از سندرم درد کشککی رانی ممکن است بر اثر مکانیک غیرطبیعی در قمست دیستال زانو(نظیر پرونیشن بیش از حد پشت پا) یا مکانیک غیرطبیعی در قسمت پروگزیمال زانو(نظیر تیلت قدامی بیش از حد لگن خاصره) یا ترکیبی از ناهنجاری های دیستال و پروگزیمال بوجود آید.
ارزیابی
بیماری با تیلت قدامی بیش از حد لگن خاصره دارای ضعف عضلات سرینی میانی، سرینی کوچک و راست شکمی بوده در حالی که فلکسورهای ران سفت و کوتاه هستند(سوئز خاصره، راست رانی) که منجر به افزایش لوردوز کمری می شوند. افزایش تیلت قدامی لگن خاصره باعث فلکشن بیشتر مفصل زانو (در هنگام راه رفتن اگر مفصل زانو بیش از ۲۰ درجه خم شود غیرطبیعی است- مشاهده از نمای ساجیتال هنگام ارزیابی راه رفتن) در مرحله ضربه ی پاشنه و سکون میانی می شود تا از خم شدن تنه به جلو حمایت کند(شکل). افزایش فلکشن زانو باعث فشرده شدن کشکک با نیروی بیشتر روی استخوان ران شده و بیمار را مستعد سندرم کشککی رانی می کند.

کنترل آسیب
درمان اولیه شامل استفاده از داروهای ضد درد و مراجعه به پزشک(مانند متخصص اختلالات پا یا فیزیوتراپ) برای ارزیابی کامل، تعیین و رفع زانو درد و عوامل مسبب است. زمانی که عوامل مسبب درد زانو درمان می شوند (مثلا توسط ثبات لگن خاصره و کشش فلکسور ران) تسکین درد طولانی مدت بوجود می آید. برای بیمارانی که به