Dr.Majid Dastani PT, Bcs,Msc, DPT

با نام لیزر آشنا هستید. این اشعه متمرکز که از جنس نور معمولی است، فواید زیادی در درمان بیماری‌های متعدد دارد. آشنایی شما با لیزر، بیشتر در زمینه پوست و زیبایی است. شاید در زمینه چشم‌پزشکی هم نام لیزر برایتان ‌آشنا باشد. از اقوام و آشنایان شما حتما کسی بوده که با لیزر کردن چشم، از دست عینک زدن خلاص شده باشد، اما درباره کاربردهای جدید لیزر چه اطلاعی دارید؟ آیا خبر دارید که واریس یا تومورهای کبدی را هم می‌توان با لیزر درمان کرد و این اقدامات حتی در کشور ما هم قابل انجام است. دکتر شهرام اخلاق‌پور، متخصص رادیولوژی و دارای فلوی اینترونشنال رادیولوژی در این مورد توضیح می‌دهد.

● ‌‌ آقای دکترگفته می‌شود که می‌توان واریس را با لیزر درمان کرد. ایا این واقعیت دارد یا نه؟
▪‌‌ بله، هم‌اکنون با کمک لیزر می‌توانیم واریس را به راحتی درمان کنیم. جراحی مشکلات فراوانی دارد مثلا‌ نیاز به بیهوشی دارد و بعد هم به علت برش‌هایی که در محل جراحی انجام می‌شود در محل مورد نظر ممکن است جای جراحی باقی بماند. اما درمان واریس با لیزر سرپایی است و نیاز به بیهوشی ندارد. بیمار بعد از درمان با پای خودش کلینیک را ترک می‌کند و می‌تواند به کارهای روزانه اعم از رانندگی و هر فعالیتی بپردازد. از لحاظ زیبایی هم برخلاف جراحی که بعضا به برش وسیع و یا برش‌های کوچک و متعددی نیاز دارد، درباره لیزر ما فقط یک برش دو میلی‌متری لازم داریم که نه بخیه لازم دارد و نه جای جراحی روی پا بدمنظره می‌شود. اگر شما بعد از درمان، پای شخص بیمار را ببینید متوجه نخواهید شد که این شخص واریس داشته است.
● آمادگی خاصی برای انجام این درمان نیاز داریم؟
▪‌ خیر. بیمار به صورت سرپایی وارد کلینیک شده و تحت درمان قرار می‌گیرد و با پای خودش هم می‌تواند به منزل برود. هیچ آمادگی قبلی نمی‌خواهد. فقط در روز مراجعه باید موهای پای مبتلا به واریس را بتراشد.
● زمان انجام لیزر چه قدر طول می‌کشد؟
▪‌ زمان خیلی کوتاه است. شاید در نهایت نیم ساعت باشد.
● شیوه انجام لیزر چگونه است؟
▪‌ ما با استفاده از سونوگرافی داپلر، محل دقیق رگ واریسی را معلوم می‌کنیم. سپس با بی‌حسی موضعی آن ناحیه، پس از عبور یک سوزن به داخل ورید، یک شکاف دو میلی‌متری ایجاد می‌کنیم. سپس فیبر لیزر را وارد سیاهرگ واریسی کرده و دستگاه را روشن می‌کنیم. در حالی که دستگاه روشن است، فیبر را به آرامی بیرون می‌کشیم و با این کار، دیواره رگ روی هم می‌خوابد و رگ بسته می‌شود.
پس از اتمام کار، یک باندکشی به پای بیمار می‌بندیم که آن را یک هفته بعد می‌تواند باز کند. همان‌طور که گفتم بیمار با پای خودش می‌تواند به فعالیت‌های روزمره‌اش بپردازد.
● فرمودید سیاهرگی که مبتلا به واریس بوده را می‌بندید. آیا با این کار در خون‌رسانی پا مشکلی به وجود نمی‌آید؟
▪‌ خیر. لیزر در واقع با تابش به دیواره سیاهرگ‌های گشادشده موجب جمع شدن دیواره‌های آن سیاهرگ می‌شود و بعد از درمان، خون به جای عبور از این سیاهرگ، از طریق سیاهرگ‌های سطحی و سایر سیاهرگ‌های عمقی پا در جریان خواهد بود.
● هزینه درمان با لیزر نسبت به درمان با جراحی تفاوت دارد؟
▪‌ بله. خیلی کمتر از هزینه جراحی است.
● چه مدت بعد از درمان نتایج آن را می‌توانیم مشاهده کنیم؟
▪ کمی بعد از درمان، تورم مختصری که در آن ناحیه هست از بین می‌رود و ظرف مدت چند هفته نتیجه قابل روِیت است. حتی اگر یک ماه بعد از لیزر شدن، شما پای فرد را مشاهده کنید هیچ آثاری از رگ واریسی نخواهید دید.
● آیا همه بیماران مبتلا به واریس با این روش بهبود می‌یابند؟
▪ بله. ۹۷ درصد بیماران با این روش، در همان جلسه بهبودی حاصل می‌کنند. آن ۳ درصد بقیه هم با تکرار دوباره درمان کاملا خوب می‌شوند.
● این روش عارضه‌ای هم دارد؟
▪ خیر. بافت‌های اطراف به هیچ‌وجه تحت تأثیر نخواهند بود. چون نوع لیزری که برای هر کار درمانی انتخاب می‌شود، خاص است و دقت لازم در این انتخاب صورت می‌گیرد. به طور کلی لیزر عارضه‌ای به جای نخواهد گذاشت.
● چگونه لیزر مورد نظر را انتخاب می‌کنید؟
▪ براساس نوع هدف درمانی که داریم، انتخاب لیزر صورت می‌گیرد. به طور مثال در کارهای جراحی از لیزرهای با توان بالا استفاده می‌شود، چون ما در واقع می‌خواهیم قسمتی را برش دهیم .مثلا بافت‌های پرخون را با چاقو برش نمی‌دهند و از لیزر استفاده می‌کنند. به این ترتیب هم برش ظریف‌تر است و هم خون‌ریزی به وجود نمی‌آید. اما در درمان واریس ما به لیزری نیاز داریم که کم‌توان باشد، چون قرار نیست جایی را برش بدهیم. پس یکی از پارامترهای انتخاب لیزر، توان لیزر است.
● عمق نفوذ هم همین‌طور. باید برحسب نوع کار درمانی که می‌خواهیم انجام دهیم نوع لیزر را انتخاب کنیم.
▪ درباره اصلاح قرنیه چشم ما به عمق نفوذ بسیار کم در حد چند میکرون نیاز داریم که فقط یک لایه را از روی قرنیه چشم بردارد و انحنایی ایجاد کند. پس اگر لیزر نابجا انتخاب شود، چشم را کور می‌کند. لیزرها در طول موج، با هم تفاوت دارند که برحسب بافت و نوع هدف درمانی باید لیزر مناسب انتخاب شود.‌