Dr.Majid Dastani PT, Bcs,Msc, DPT

شکستگی استابولوم نوعی شکستگی لگن است که در استخوان های ایلیوم، ایسکیوم و پوبیس ایجاد شده به نحوی که خط شکستگی به درون حفره استابولوم میرود.

 

این نوع شکستگی لگن از این جهت اهمیت دارد که باید به دقت جااندازی شود. اگر بعد از جااندازی شکستگی های استابولوم کوچکترین جابجایی در بین قطعات شکسته شده باقی بماند موجب میشود مفصل ران در عرض چند ماه بکلی تخریب شده و یا در عرض چند سال دچار آرتروز و ساییدگی شود.

 

به همین جهت امروزه تشخیص و درمان شکستگی لگن در ناحیه استابولوم به عنوان یک زیر شاخه فوق تخصصی مهم از ارتوپدی محسوب شده و فقط در مراکز خاصی انجام میشود. اطلاعات پزشکی و مقالات راجع به شکستگی استابولوم

 

 

                                 

گاهی اوقات تاندون های اکستانسور یا باز کننده انگشتان دست بدون اینکه جسم برنده ای پوست و تاندون را پاره کند آسیب میبینند. در این ضایعات خم شدن ناگهانی یکی از مفاصل انگشت موجب وارد شدن کشش بیش از حد به تاندون شده که نتیجه آن پاره شدن تاندون است.

در بعضی افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی هم تاندون های اکستانسور به علت بیماری ضعیف شده و سپس متعاقب یک فعالیت معمولی و بدون ضربه پاره میشوند. این پارگی ها معمولا در تاندون اکستانسور شست دست ایجاد میشوند. به علت خراب بودن جنس تاندون ها این پارگی ها معمولا قابل ترمیم نیستند و درمان آنها با انجام عمل جراحی انتقال تاندونی انجام میشود

 

پارگی های تاندون اکستانسور یا باز کننده انگشت میتوانند در دو ناحیه ایجاد شوند

 

ممکن است پارگی در محل انصال تاندون اکستانسور انگشت به استخوان بند انتهایی ایجاد شود. این پارگی و تغییر شکل هایی که در انگشت متعاقب این پارگی ایجاد میشود در مقاله “انگشت چکشی ( مالت فینگر) Mallet finger” مورد بحث قرار گرفته است.

ممکن است پارگی در محل اتصال تاندون اکستانسور به استخوان بند وسطی انگشت ایجاد شود. این پارگی در ابتدا فقط موجب درد و تورم مختصری در پشت انگشت میشود و بیمار ممکن است بتواند حتی با وجود پارگی انگشت خود را صاف نگه دارد ولی بعد از مدتی انگشت بیمار دچار تغییر شکلی میشود که به آن تغییر شکل جا دکمه ای Button hole deformity یا بتونیر Boutonniere deforfity میگویند.

در این تغییر شکل، مفصل اینترفالانژیال پرگزیمال خم شده و مفصل اینترفالانژیال دیستال بیش از حد باز میشود. این تغییر شکل در هفته های اول بصورت پاسیو و با فشار انگشت پزشک قابل اصلاح است.

 

البته پی از برداشتن انگشت پزشک از روی انگشت بیمار دوباره شکل انگشت به وضعیت اول برمیگردد. ولی پس از گذشت چند هفته انگشت در این وضعیت کاملا خشک میشود و حتی با فشار دست پزشک هم به حالت کاملا صاف در نمیاید.

 

درمان تغییر شکل بتونیر

 

اگر بیمار زود مراجعه کند درمان بصورت نگه داشتن مفصل اینترفالاتژیال پرگزیمال در حالت کاملا باز و به توسط یک آتل یا اسپلینت انگشتی مخصوص است.

 

در مواردی هم ممکن است درمان نیازمند عمل جراحی باشد. معمولا انگشت بیمار به مدت ۸ هفته در این این آتل یا اسپلینت باقی میماند. در صورتی که بیمار دیر مراجعه کند درمان مستلزم انجام اعمال جراحی وسیعتر و بازسازی تاندون ها است

 

 

                                 

.

درمان این پارگی ها عمل جراحی و ترمیم تاندون پاره شده است ولی متاسفانه تنها یک هفته زمان برای این جراحی وجود دارد و در صورتیکه بیمار با تاخیر بیش از یک هفته مراجعه کند ترمیم تاندونی امکانپذیر نیست.

 

 

علت آنست که تاندون پاره شده آنقدر به عقب رفته و طول آن در این یک هفته کوتاه میشود که دیگر به سر جای اول خود برنمیگردد.

 

در این موارد اگر بیمار مشکل پایداری مفصل اینترفالانژیال دیستال ( مفصل بین بند انتهایی و میانی انگشت) را داشته باشد تنها راه آرترودز یا خشک کردن این مفصل با متصل کردن استخوان های بند های انتهایی و میانی است. پس مراجعه زود هنگام بیمار به پزشک و تشخیص زودرس این بیماری بسیار مهم است

 

 

 

                                 

.

 

 

پارگی های تاندون های فلکسور یا خم کننده انگشتان دست بیشتر بصورت پاره شدن تاندون فلکسور عمقی انگشت در محل اتصال به استخوان بند انتهایی است و بیشتر در انگشت انگشتری ایجاد میشود

 

.

مکانیسم پارگی تاندون خم کننده انگشت دست

 

مکانیسم پاره شدن تاندون به این صورت است که انگشتی که در حالت خم شده است با ناگهان به توسط فرد دیگری باز میشود. در نتیجه تاندون فلکسور بشدت تحت کشش قرار گرفته و پاره میشود.

 

بطور مثال وقتی که در ورزش های رزمی یا در نزاع ها، فردی پیراهن فرد دیگر را محکم با دست میگیرد و فرد مقابل خود را به عقب میکشد انگشت خم شده فرد اول بشدت کشید و باز میشود و ممکن است در این حال تاندون خم کننده عمقی آن پاره شود.

 

همین مکانیسم در کیف قاپی هم میتواند موجب پاره شدن تاندون فلکسور انگشتان دستی شود که دسته کیف را گرفته است.

 

 

 

 

                                 

.

درمان پارگی تاندون های انگشتان در اکثر قریب به اتفاق موارد عمل جراحی است. جراحی هرچه زودتر انجام شود نتایج بهتری دارد. در حین جراحی پزشک دوسر تاندون را در کنار هم قرار داده و بخیه میزند. بعد از اتمام جراحی، دست در آتل گچی قرار داده میشود تا حمایت شود.

 

دستورات پزشک ارتوپد در مورد طرز تعویض پانسمان یا طرز نگهداری آتل یا حرکت دادن یا ندادن انگشت دست بعد از جراحی نهایت اهمیت را برای رسیدن به نتیجه مطلوب دارد.

جراحی تاندون های دست یکی از جراحی هایی است که نیازمند همکاری بسیار نزدیک بیمار با پزشک است. بدون رعایت دقیق و کامل توصیه های پزشک نتیجه مطلوب از جراحی حاصل نمیشود

                                 

.

هر آسیبی در دست را باید به پزشک نشان داد. بسیاری اوقات بیمار فکر میکند آسیب دست یا انگشت وی خفیف بوده و خوب میشود.

بعد از گذشت مدتی که بهبودی را مشاهده نمیکند به متخصص ارتوپدی مراجعه میکند ولی متاسفانه همین تاخیر میتواند موجب عواقب جبران ناپذیری در دست شود. اینکه بعد از ضربه شما میتوانید انگشت خود را خم و راست کنید به هیچ وجه نشانه سالم بودن تاندون های دست شما نیست.

 

ممکن است حتی با وجود آسیب به تاندون فلکسور سطحی انگشت یا آسیب به تاندون اکستانسور انگشت، شما بتوانید انگشت خود را خم و راست کنید. پس به محض هرگونه ناراحتی در دست بعد از ضربه به پزشک مراجعه کنید

                                 

.

مهمترین علائم آسیب تاندون انگشت دست عبارتند از

 

• ناتوانی در حرکت دادن مفصل انگشت

 

• باز ماندن انگشتی که تاندون آن پاره شده است

 

• درد در هنگام خم کردن انگشت

 

• زخم در سطح کفی انگشت

 

• تورم خفیف روی مفصل انتهایی انگشت در سطح کفی

 

• درد در حین لمس قسمت کفی انگشت

                                 

آسیب تاندون انگشت

 

شایعترین آسیب تاندون های دست پارگی آنها است و شایعترین علت پاره شدن این تاندون ها اصابت اجسام تیز و برنده مثل چاقو، شیشه یا لبه تیز فلزات است.

گاهی اوقات پارگی تاندون فلکسور انگشت به علت راست شدن شدید یک انگشت خم شده است. مثلا وقتی یک ورزشکار رزمی، لباس حریف را گرفته و حریف با عقب رفتن سعی در خارج کردن لباس از دست وی میکند مفصل انتهایی انگشت وی به ناگهان از حالت خم شده راست میشود و همین حرکت میتواند به علت وارد آوردن کشش زیاد روی تاندون فلکسور عمقی انگشت موجب پاره شدن آن شود.

 

چون در انگشتان دست، اعصاب بسیار نزدیک به تاندون ها قرار گرفته اند، در بسیاری موارد آسیب تاندونی عصب هم آسیب دیده است. در بیماری آرتریت روماتوئید تاندون های فلکسور ضعیف میشوند و ممکن است بدون اینکه نیروی زیادی به آنها وارد شود پاره شوند

                                 

.

اگر بدنبال ضربه لیگامان مفصل متاکارپوفالانژیال شست پارگی ناقص پیدا کند معمولاً پزشک ارتوپد شست را بمدت شش هفته بیحرکت میکند تا در این مدت لیگامان پاره شده بهبود یابد. این بیحرکتی با استفاده از اسپلیت یا گچ اسپیکای شست انجام میشود.

در صورت پارگی کامل لیگامان، پزشک ارتوپد معمولا اقدام به جراحی لیگامان پاره شده میکند. ( در نیمی از موارد پارگی کامل این لیگامان، تاندون شست در بین دو سر پاره شده لیگامان گیر کرده و مانع از نزدیک شدن و جوش خوردن محل پارگی میشود به همین علت درمان آن معمولا به توسط عمل جراحی است).

 

بعد از جراحی هم شست بمدت حدود شش هفته در آتل یا گچ اسپایکا باقی میماند تا بهبود یابد

                                 

.

بلافاصله بعد از ضربه ایکه موجب پارگی لیگامان در مفصل متاکارپوفالانژیال شست میشود این مفصل بشدت دردناک شده و ممکن است متورم و کبود شود.

اگر این ضایعه به درستی درمان نشود بعد از مدتی درد و تورم فروکش میکند ولی به علت عدم بهبود پارگی لیگامان مفصل متاکارپوفالانژیال، این مفصل ناپایدار میشود. تاثیر مستقیم این ناپایداری در هنگام کار توامان شست و سبابه خود را نشان میدهد و فرد نمیتواند نوک این دو انگشت را خوب به هم فشار دهد.

 

مفصل یاد شده ممکن است در بلند مدت دچار آرتروز شود. متاسفانه در بسیاری اوقات افراد به تصور اینکه درد و تورم این مفصل بدنبال ضربه، چیز مهمی نیست از درمان غفلت میکنند و موجب باقی ماندن عوارض جبران ناپذیری در دست خود میشوند.