کلینیک فیزیوتراپی تخصصی هدی (ولنجک)

نشانگان تونل مچ دست یا سندرم کانال کارپ چگونه ایجاد میشود

 

سندروم تونل کارپ یا کانال مچ دستی بیماری است که به علت فشار به عصب مدیان هنگام عبور از درون تونل مچ دستی ایجاد میشود.

 

در مچ دست مجرا و تونلی وجود دارد که به آن کانال کارپ یا تونل مچ دستی میگویند. در یک طرف این تونل استخوانچه های مچ دست قرار گرفته اند. ترتیب قرار گرفتن این استخوانچه ها بصورتی است که شکل یک قوس یا هلال یا ناو را بوجود میاورند.

 

به دو طرف این قوس یا هلال یک رباط یا نوار بافتی محکم متصل شده که به آن رباط عرضی مچ دست Transverse carpal ligament میگویند.

 

ترکیب این دو ساختمان یعنی از یک طرف مجموعه استخوانچه های مچ دست و از طرف دیگر رباط عرضی مچ دست یک کانال یا تونل را میسازد. از درون این کانال ۹ تاندون خم کننده انگشتان دست و عصب مدیان یا میانی عبور میکنند.

 

این تاندون ها و عصب از ساعد پایین آمده و از داخل تونل عبور کرده و به کف دست میرسند. عصب مدیان سپس در کف دست به شاخه هایی تقسیم شده و حس کف دستی انگشتان شست وسبابه و میانی و نیمه خارجی انگشت انگشتری و همچنین حرکات عضلات ناحیه تنار را تامین میکنند.

 

عصب مدیان یک عصب حسی و حرکتی است. این عصب مسئول حس دادن به انگشتان شست و سبابه و میانی و نیمی از انگشت انگشتری و حس کف دست است.

 

این عصب همچنین موجب تحریک عضلات برجستگی تنار میشود. برجستگی تنار در کف دست و در مجاورت انگشت شست بوده و حاوی عضلاتی است که شست را حرکت میدهند.

گاهی اوقات بنا به عللی فضای درونی این کانال تنگ میشود. بطور مثال وجود یک تومور یا کیست در درون کانال میتواند فضای آن را تنگ کند و یا بد جوش خوردن یک شکستگی مچ دست میتواند موجب تغییر شکل استخوان شده و فضای کانال را تنگ کند. ولی در غالب اوقات علت کاهش فضا تورم تاندون ها خم کننده انگشتان و غلاف اطراف آنها است که از درون این فضا عبور میکنند.

این تاندون ها میتوانند به علت حرکات مکرر و مداوم مچ دست و انگشتان متورم شوند. کارهایی مانند تایپ زیاد و یا استفاده زیاد از پیانو میتوانند موجب بروز علائم سندورم کانال کارپ شوند. گاهی اوقات تورم تاندون ها و غلاف آنها به علت تغییرات هورمونی است که در دوران بارداری یا  یائسگی برای بیمار ایجاد میشود

                                 

.

پزشک معالج ابتدا بیمار را معاینه میکند. منطقه ای که کاهش حس پیدا کرده است، قدرت عضلات، تغییر علائم با وضعیت خم بودن آرنج، واکنش عصب به ضربه زدن خفیف بر آن و معاینات دیگر.

 

گاهی اوقات پزشک معالج آزمایشاتی را برای بررسی دیابت یا بیماری های تیروئید که ممکن است زمینه بیماری را فراهم کنند انجام میدهد.

 

تست اصلی تشخیصی این بیماری تست نوار عصبی ( الکترومیوگرافی و سرعت هدایت عصبی) EMG/NCV است. با استفاده از نوار عصبی پزشک متوجه میشود که آیا بر روی عصب اولنا فشاری وارد شده است یا خیر. شدت فشار چه اندازه است. آیا این فشار در ناحیه آرنج ایجاد شده و یا در نواحی دیگری مانند گردن.

 

                                 

درد، گزگز و بیحسی یا کاهش حس علائم مهم سندروم تونل کوبیتال هستند. مهمترین مشخصه های این بیماری عبارتند از:

 

·         کاهش حس و گزگز که معمولا در انگشتان کوچک و انگشتری دست بوجود میاید

 

    گاهی اوقات این علائم در حالت معمولی وجود ندارد و فقط موقعی که بیمار ساعد و آرنجش را برای مدتی بر روی تکیه گاهی مانند تکیه گاه کنار صندلی میگذارد درد ایجاد میشود یا موقعی که بیمار آرنج خود را بطور مکرر خم و راست میکند. گاهی اوقات علائم موقعی ظاهر میشوند که بیمار مدت طولانی آرنج خود را در حالت خمیده نگه میدارد مثلا وقتی گوشی تلفن را برای مدت زیادی میگیرد یا در حین خوابیدن.

 

·         درد معمولا در ناحیه داخلی آرنج است ولی میتواند به ساعد یا بازو هم انتشار یابد.

 

    در بعضی بیماران مشکلات حرکتی هم بوجود میاید. در این حالات دست ضعیف شده، ممکن است اشیاء بطور مکرر از دست بیفتند یا فرد احساس کند در موقع گرفتن اشیاء دستش قدرت کافی ندارد. بیمار ممکن است متوجه شود که در حین انجام دادن حرکات ظریف، انگشتان دست وی دچار اشکال شده است و مهارت انجام حرکات انگشتان را که در قبل داشت ندارد.

 

    در حالات شدید بیماری، ممکن است حس انگشت کوچک و نیمی از انگشت انگشتری و طرف داخلی دست و ساعد از بین رفته و عضلات طرف داخلی ساعد لاغر شوند.

 

    اگر بیماری به مدت طولانی باقی بماند انگشتان دست دچار تغییر شکل میشوند به این صورت که دو انگشت کوچک دست حالت خمیده به خود گرفته و از هم فاصله میگیرند. در حالات مزمن ممکن است عضلات بین اسخوانی کف دست لاغر شوند.

 

    علائم بیماری در ابتدا کم و زیاد میشود و یا گاهگاهی است ولی بعد از مدتی دائمی میشود.

 

                                 

فشار بر روی عصب اولنا در پشت اپی کندیل مدیال به علل مختلفی بوجود میاید. عصب درست در شیاری که در پشت اپی کندیل مدیال وجود دارد بر روی استخوان قرار گرفته و روی آنها پوست قرار دارد.

 

در این ناحیه عصب در معرض آسیب و فشار های خارجی است. بطور مثال اگر شما ساعد و آرنج خود را بر روی میز قرار دهید بطوریکه سمت داخل آرنج بر روی میز قرار گیرد ممکن است بعد از مدتی دچار درد و گزگز در آرنج و دست شوید که این به علت فشار میز به عصب اولنا است.

 

اگر این اتفاق بطور مکرر ایجاد شود درد و گزگز میتواند دائمی شود. در بعضی افراد با خم و راست شدن آرنج، عصب اولنا بر روی اپی کندیل مدیال به جلو و عقب حرکت میکند.

 

این حرکت ممکن است با احساس جابجا شدن چیزی در آرنج همراه باشد. اگر این حرکات عصب زیاد تکرار شود عصب آزرده شده و علائم سندروم تونل کوبیتال ظاهر میشود.

 

گاهی اوقات آرنج مدت زیادی در حالت خم شده باقی میماند مثلا در موقع صحبت کردن با تلفن یا گیتار زدن و چون در حالت خم بودن آرنج عصب اولنا تحت کشش قرار میگیرد اگر این کشش طولانی مدت باشد ممکن است علائم بیماری ظاهر شود. خم شدن طولانی مدت آرنج ممکن است در حین خوابیدن ایجاد شود.

 

گاهی اوقات بافت های نرم اطراف عصب کلفت و ضخیم شده و به عصب فشار میاورند. گاهی اوقات به علت تغییر شکل و مسیر عضلات اطراف اپی کندیل مدیال، به عصب فشار وارد میشود. سندروم تونل کوبیتال موقعی ایجاد میشود که یک فشار زیاد به مدت طولانی بر روی عصب وارد شده و موجب اختلال کارکرد آن میشود.

 

علل دیگر عبارتند از

 

·         تحت فشار قرار گرفتن عصب به توسط یک نوار بافتی در کانال اپی کندیل مدیال

 

·         فشار به عصب حین بیهوشی

 

·         نیمه دررفتگی و جابجایی عصب از محل طبیعی خود

 

·         تغییر شکل مفصل آرنج بطوریکه موجب کشیده شده عصب اولنا شود مانند انحراف ساعد به خارج یا کوبیتوس والگوس Cubitus valgus

 

·         استئوآرتریت یا ساییدگی شدید مفصل آرنج

 

·         فشار یک برجستگی استخوانی بر روی عصب

 

·         همراه با تورم اپی کندیل مدیال medial epicondylitis یا آرنج گلف بازان

 

·         تومور

 

·         گانگلیون در ناحیه آرنج

 

·         شکستگی در ناحیه آرنج

 

·         دررفتگی آرنج

 

·         خونریزی و هماتوم در اطراف عصب

 

                                 

مهمترین علامت این بیماری درد بر روی برجستگی اپی کندیل داخلی آرنج است. این درد به قسمت داخلی ساعد هم انتشار پیدا میکند. خم کردن مچ دست و فشردن اجسام در دست شدت درد را افزایش میدهد. در این بیماری قدرت مشت کردن دست کم میشود.

 

تشخیص بیماری آرنج گلف بازان بیشتر با معاینه ای است که پزشک از بیمار به عمل میاورد. گاهی اوقات علائم سندروم تونل کوبیتال بسیار شبیه به بیماری آرنج گلف بازان میشود.

 

پزشک معالج برای افتراق بین این دو بیماری ممکن است از تست الکترودیاگنوستیک یا نوار عصبی استفاده کند. گاهی اوقات استفاده از ام آر آی و در بعضی موارد سونوگرافی برای تشخیص بیماری آرنچ گلف بازان لازم است.

 

                                 

 

 

سیاتیک، نام یک عصب است. این عصب طولانی‌ترین عصب داخل بدن شماست که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود به شاخه‌های متعددی تقسیم می‌شود.

هر گونه فشار بر روی این عصب می‌تواند باعث ایجاد درد در تمام طول عصب شود. این درد به‌طور تدریجی شروع شده و با گذشت زمان افزایش می‌یابد و در هنگام نشستن، برخاستن، عطسه و یا سرفه‌کردن نیز بدتر می‌شود.

علت

درد سیاتیک بیشتر در سنین 50-30 سالگی بوجود میاید و علت عمده آن پاره شدن دیسک بین مهره ای است.

بدنبال وارد شدن فشار بیش از حد به ستون مهره، قسمت حلقوی محیطی دیسک ( آنولوس فیبروزوس) پاره شده و قسمت مرکزی ( نوکلئوس پولپوزوس) از بین شکاف پارگی به بیرون راه پیدا می کند. این قسمت بیرون زده را هرنی یا فتق می گویند.

مهمترین مشکلی که در فتق دیسک کمر بوجود میاید اینست که قسمت بیرون زده به  ریشه های عصبی که در حال بیرون آمدن از نخاع و مهره هستند فشار وارد می کند.

همچنین تماس مواد شیمیایی تشکیل دهنده قسمت ژلاتینی دیسک با ریشه های عصبی موجب تحریک و التهاب آن ها می شود. این فشار و التهاب عصب موجب بروز علائم سیاتیک می گردد.

در ستون مهره کمری این تغییرات بیشتر در دیسک بین مهره های 3 و 4 و دیسک بین مهره ای L4-L5 ایجاد می شود.

علائم و نشانه ها

شایع‌ترین علائم سیاتیک دردی در ناحیه کمر است که در مفصل ران ، باسن و تا پشت یک پا امتداد می‌یابد. این درد معمولاً تنها بر یک پا تأثیر می‌گذارد و با نشستن، سرفه و عطسه کردن تشدید می‌گردد.

در پای درگیر ممکن است گاهی اوقات احساس کرختی، ضعف یا سوزش داشته باشید. به نظر می‌رسد که علائم سیاتیک به صورت ناگهانی بروز می‌کنند و می‌توانند چند روز تا چند هفته طول بکشد.

راه ها و روش های درمان

در بسیاری از موارد، درد سیاتیک بعد از مدتی به صورت خود به خود بهبود می یابد. درمان درد سیاتیک معمولا شامل دارو ها و حرکات ورزشی برای تسکین درد می باشد.

نکات زیر به منظور کاهش درد سیاتیک به شما کمک می کند:

 از نشستن پرهیز کنید (مگر اینکه از ایستادن راحت تر باشد.)

به صورت متناوب دراز بکشید و یا پیاده روی های کوتاه مدت داشته باشید. اگر در هنگام پیاده روی احساس درد نمی کنید، سعی کنید پیاده روی های خود را طولانی تر کنید.

دارو های مسکنی که پزشک برایتان تجویز کرده است را مصرف کنید.

هر دو یا 3 ساعت به مدت 15 تا 20 دقیقه از پد های حرارتی استفاده کنید. شما می توانید از ورقه های حرارتی یک بار مصرف نیز به مدت 8 ساعت استفاده کنید. دوش آب گرم نیز ممکن است مفید باشد. البته هنوز شواهد اثبات شده ای مبنی بر تاثیر گرما یا سرما بر درمان درد سیاتیک وجود ندارد، اما بهتر است شما آنها را امتحان کنید و در صورتی که به تسکین درد سیاتیک شما کمک کرد، از آن ها استفاده کنید.

درمان های تکمیلی برای درد سیاتیک بستگی به علت ایجاد کننده ی آن دارد. اگر علائم شما بهبود نیافتند، ممکن است پزشک برای شما فیزیوتراپی، داروهای تزریقی مانند استروئید ها، داروهای قوی تر و یا حتی عمل جراحی تجویز کند.

 

                                 

مگنت تراپی (مغناطیس درمانی) به معنی اعمال نیروی مغناطیس بر روی بدن به منظور بهره گیری از خواص درمانی آن می‌باشد. وقتی که از نیروی مغناطیسی برای اهداف درمان پوکی استخوان استفاده می‌شود، از آن به عنوان مغناطیس شفابخش یا بیومغناطیس نام می‌برند. استفاده از روش مغناطیس درمانی به زمان‌های بسیار قدیم باز می‌گردد، اما هنوز هم برای اهداف درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در برخی از کشورها این روش به یک فناوری بسیار پیشرفته تبدیل شده است. اخیراً در ایالات متحده آمریکا نیز این روش به طور قابل ملاحظه‌ای رواج پیدا کرده است.از روش مگنت درمانی می توان برای افزایش سرعت بهبود استخوان ، کاهش علائم پوکی استخوان و نیز کمک به کنترل درد و بازگشت تدریجی بیمار به فعالیت های عادی استفاده نمود. اغلب منتقدین روش مگنت درمانی معتقدند که آثار مثبت ناشی از این روش به خاطر خاصیت تلقینی (پلاسیبو) است و اثر واقعی در درمان بیماران ندارد. اما محققان ثابت کرده‌اند که استفاده از بیومغناطیس بر روی بدن باعث ایجاد یک میدان مغناطیسی ثابت می‌شود که می‌تواند به تعادل و قدرت بهبود خود به خودی بدن کمک کند.

 

 چه مشکلاتی را می توان با روش مگنت تراپی درمان کرد؟

 

بیماری هایی که امکان تشخیص یا درمان آنها با استفاده از روش مگنت تراپی وجود دارد شامل آرتروز گردن، کمر و ستون فقرات ، سرطان، مشکلات چرخش خون، نوروپاتی دیابتی (بیماری اعصاب)، فیبرومیالژیا، عملکرد نامناسب سیستم ایمنی، عفونت، التهاب، بی خوابی، اسکلروزِ چند گانه، درد عضلات، نوروپاتی، درد، آرتریت روماتوئید و استرس است. علاوه بر این با استفاده از مگنت درمانی می توان سطح انرژی بدن و طول عمر را افزایش داد. کاربردهای رایج مگنت تراپی به شرح زیر هستند:

 

•     پوکی استخوان (روش‌های مگنت درمانی برای پوکی استخوان، از همان قانون‌های استفاده‌شده برای درمان آرتروز پیروی می‌کنند. در این روش‌ها، مگنت‌ها باید تا جای ممکن، به محل درد نزدیک شوند. همچنین می‌توان از مگنت‌ها برای ساخت دستبند، روپوش، کفی کفش و یا جوهرات برای درمان پوکی استخوان ، استفاده کرد.)از روش مگنت تراپی برای افزایش سرعت بهبود استخوان ، کاهش علائم پوکی استخوان و نیز کمک به کنترل درد و بازگشت تدریجی بیمار به فعالیت های عادی استفاده نمایند.

·         آرتروز، آرتروپاتی، اسپوندیلوز

·         انقباض عضلانی

·         ترک خوردگی و شکستن استخوان ها در نتیجه وارد شده ضربه یا فشار

·         مشکلات عضلانی

·         درد مزمن، التهاب و درد شدید مانند مگنت تراپی کمر درد

·         مشکلات سیستم خون رسانی

·         تنگی نفس

·         مشکلات پوستی

·         خستگی

 

                                 

پنج نوع از رایج‌ترین شیوه‌هایی که در مگنت درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد، عبارت‌اند از:

 

        باندهای انعطاف‌پذیر مغناطیسی: این باندها از مخلوط پودر آهن و لاستیک ساخته می‌شوند. باندهای انعطاف‌پذیر مغناطیسی معمولاً در محصولاتی همچون کفی مغناطیسی کفش و پدهای مخصوص مگنت تراپی مورد استفاده قرار می‌گیرند. باندهای انعطاف‌پذیر مغناطیسی معمولاً به شکل ورق یا نوار ساخته می‌شوند و عمدتاً برای مغناطیس درمانی در کفی‌های کفش بکار گرفته می‌شوند.

        مگنت سرامیکی: این نوع از مگنت از مخلوط سرامیک خاک رس و پودر آهن ساخته می‌شود. از این نوع مگنت در انواع مختلف محصولات مرتبط با مگنت درمانی استفاده می‌شود. مگنت سرامیکی به‌طور معمول در پدهای مخصوص بدن، تشک‌ها و باندهایی که به دور اندام‌های بدن بسته می‌شوند، بکار می‌رود.

        مگنت نئودیمیوم: اغلب در مگنت‌های تزئینی، جواهرات و دستبندها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما به ‌صورت خاص بر روی نقاط ماشه‌ای درد و یا نقاط مخصوص طب سوزنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

        مگنت ساماریوم کبالت: این نوع از مگنت بیشتر در ساخت طلا و جواهرات باکیفیت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد، در مواردی که نباید زنگ‌زدگی ایجاد شود. این نوع از مگنت بسیار گران و بسیار شکننده است، بنابراین ساخت آن دشوار و پرمشقت است.

        مگنت هماتیت: مگنت هماتیت خواص مغناطیسی طبیعی و زیستی زیادی برای انسان دارد. هماتیت مغناطیسی به‌عنوان یک ابزار تزئینی در زیورآلات باکیفیت به‌صورت مهره‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌ عنوان ‌مثال استفاده از مگنت هماتیت در دستبند، گردنبند و کمربندهای مهره‌ای متداول است. به‌جای اینکه ابزارهای مغناطیسی را در زیورآلات قرار دهیم تا خاصیت مغناطیسی به دست آورند، در مگنت هماتیت خود زیورآلات مغناطیسی هستند.

 

موارد عدم استفاده

 

موارد منع مصرف مغناطیس درمانی، عبارت‌اند از:

 

        استفاده از ضربان‌سازها یا دفیبریلاتور خودکار داخلی

        بارداری

        وجود بدخیمی‌ها

        عفونت‌های حاد / سل فعال

        اختلالات غدد درون‌ریز

        خون‌ریزی‌ها

 

آیا مگنت تراپی بی‌خطر است؟

 

مگنت تراپی بسیار بی‌خطر است. این درمان ممکن است برخی از عوارض جانبی محدود برای فرد داشته باشد که به هیچ عنوان شرایط جدی در ارتباط با آن‌ها گزارش نشده است. این عوارض در اکثر موارد موقتی بوده و شامل احساس سوزش، بی‌حسی، احساس گرما، مشکلات خواب (فقط در 3 درصد بیماران مشاهده شده است)، کج‌خلقی و زودرنجی (در چند روز اول پس از درمان در بین حدود 4 % خانم‌ها و 1% آقایان مشاهده شده است)، مشکلات تمرکز، و تشدید موقت درد است.