Dr.Majid Dastani PT, Bcs,Msc, DPT

مهمترین اصول درمان عبارتند از

     گردنبند طبی : این گردنبند ها حرکات گردن را قدری محدود میکنند و به گردن اجازه میدهد مدتی استراحت کند. نکته مهم اینست که این گردنبند ها نباید به مدت طولانی بسته شوند چون موجب ضعیف شدن عضلات گردن و بدتر شدن وضعیت بیمار میشود.

     فیزیوتراپی : میتواند با انجام دادن نرمش های طبی مخصوص برای افزایش قابلیت انعطاف گردن و تقویت عضلات گردن به رفع علائم کمک کند.

     دارو : پرشک معالج از داروهای ضد التهابی مثل بروفن و ناپروکسن، داروهای شل کننده عضلات برای کاهش مشکلات بیمار استفاده میکند

.

دژنرسانس دیسک بین مهره ای بیشتر در دیسک بین مهره های ۵ و ۶ گردنی و یا ۶ و ۷ گردنی ایجاد میشود. این بیماری بیشتر در سنین جوانی دیده میشود و شیوع آن در زن ها بیش از مردان است.

شایعترین علامت این بیماری درد است. درد در ناحیه پشت سر و گردن است و به ناحیه بین دو کتف و به پشت دو کتف انتشار میابد. فشار موضعی به پایین گردن و بین دو کتف ممکن است دردناک باشد. حرکت دادن سر و گردن شدت درد را بیشتر میکند و بیمار در حین حرکات گردن احساس خشکی میکند.

در رادیوگرافی معمولی به علت چروکیده شدن دیسک بین مهره ای فاصله بین مهره های گردن کاهش میابد. ام آر آی میتواند تغییرات بافتی در دیسک را نشان دهد

.

خراب شدن یا دژنرسانس degenerescence دیسک بین مهره ای بیماری است که در آن جنس ماده تشکیل دهنده دیسک تغییر میابد. دیسک چروکیده و نازک تر میشود و خاصیت ارتجاعی خود را از دست میدهد. به زبان دیگر خراب میشود.

در نتیجه این تغییرات دیسک دیگر نمیتواند بخوبی قبل شوک ناشی از ضربات وارده به ستون مهره را جذب کند و فشار بیشتری به مهره ها و مفاصل آن وارد میشود. بعضی علت این بیماری را ضربات وارده به گردن و بعضی دیگر وارد شدن فشارهای زیاد به گردن بر اثر ضعف عضلات اطراف آن و یا کارهایی که در آن سر و گردن باید مدتها در وضعیت های ناجور قرار گیرند ذکر میکنند.

استفاده از پشت سری هایی که در صندلی اتومبیل وجود دارند میتوانند تا حدود زیادی مانع از بروز این آسیب شوند. این پشت سری ها را باید درست تنظیم کرد تا دقیقا پشت سر سرنشین قرار گیرند و در صورت برخود اتومبیل دیگر از پشت، مانع از حرکت ناگهانی سر سرنشین به عقب شوند.

اگر در حین رانندگی متوجه شدید ماشین پشتی در حین برخورد به شما است سر خود را به پشت سری تکیه داده و کمر خود را به صندلی نزدیک کنید تا احتمال آسیب ویپلش کاهش یابد

.

در یکی دو روز اول که شدت درد زیاد است گردن را باید تا حد امکان کمتر حرکت داد. استفاده از یک گردنبند طبی میتوان کمک کننده باشد. بعد از چند روز باید بتدریج حرکات گردن شروع شده و به تدریج و به آرامی گردن حرکت داده شود.

حرکت گردن در ابتدا ممکن است کمی دردناک باشد ولی بتدریج شدت درد کاهش میابد. بیحرکتی طولانی مدت گردن و حرکت ندادن آن میتواند موجب خشک شدن گردن شود.

استفاده از داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن، دیکلوفناک و ناپروکسن و یا داروهای ضد درد مانند استامینوفن و داروهای شل کننده عضلانی میتواند کمک کننده باشد.

توجه به حفظ وضعیت مناسب سر و گردن در حین کار و نوشتن و خواندن و کار با کامپیوتر، استفاده از یک بالشت مناسب در موقع خوابیدن و فیزیوتراپی میتواند به کاهش درد کمک کند.

مهمترین علائم این آسیب عبارتند از

    درد و خشکی گردن که ممکن است چند ساعت بعد از تصادف شروع شود. درد و خشکی روز بعد بیشتر میشود. در نیمی از موارد شروع درد روز بعد از تصادف است

    چرخش و خم کردن گردن ممکن است دردناک باشد

    درد شانه و بازو

    درد و خشکی در بالا یا پایین ستون فقرات

    سردرد

    سرگیجه، تاری دید، درد فک، درد در حین بلع و احساس نامعمول در پوست صورت ممکن است مدت کوتاهی ایجاد شود ولی این علائم معمولا بزودی از بین میروند

    احساس خستگی و تحریک پذیری و عدم توانایی در تمرکز تا چند روز

آسیب ویپلش Whiplash neck sprain نوعی رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن است و بیشتر در تصادفات اتومبیل ایجاد میشود. بدنبال ضربه به اتومبیل از عقب یا جلو سر سرنشین بشدت به جلو و عقب حرکت میکند. این حرکت شدید و ناگهانی میتواند موجب کشیدگی شدید در عضلات و رباط های گردن و بدنبال آن درد گردن میشود.

ضربه به اتومبیل از طرفین و حرکت گردن به دو طرف و یا چرخش گردن هم میتواند موجب کشیدگی و رگ به رگ شدن آن شود. گاهی حرکت سر و گردن بدنبال این ضربات بقدری شدید است که موجب آسیب نخاع گردنی میشود. زنان بیش از مردان دچار این آسیب میشوند. این آسیب میتوان به دنبال فعالیت های ورزشی هم ایجاد شود

.

درمان کشیدگی در هر جایی از بدن که اتفاق بیفتد تقریباً یکسان است.

  *   در کشیدگی گردن یک گردنبند طبی نرم دور گردن ببندید.

 *   داروهای مسکن ضد التهابی مانند آسپرین یا بروفن درد را کم میکنند.

  * در ۳-۲ روز اول از سرمای موضعی روزی چند بار و هر بار ۳۰-۱۵ دقیقه میتوان استفاده کرد. گرمای موضعی هم میتواند درد را کم کند ولی معمولا از گرمای موضعی بعد از گذشت ۳-۲ روز از ضربه اولیه استفاده میکنند.

  *  پزشک ممکن است از داروهای شل کننده عضلانی برای کاهش اسپاسم عضلات استفاده کند. گاهی اوقات از روش های دیگری مثل ماساژ، اولتراسوند و تراکشن هم برای کمک به درمان استفاده میشود. اغلب کشیدگی های گردن در عرض ۶-۴ هفته خوب میشوند. البته کشیدگی های شدیدتر ممکن است برای بهبودی کامل به زمانی بیش ار این نیاز داشته باشند

.

مهمترین علائم کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن عبارتند از

• درد بخصوص در پشت گردن که با حرکت گردن شدیدتر میشود

• دردی که بعد از دوسه روز از ضربه ایجاد میشود نه بلافاصله بعد از آن

• درد در بالای شانه

• سردرد در پشت سر

این درد میتواند همراه با علائم زیر باشد

• افزایش تحریک پذیری و خستگی. بدخوابی و اختلال تمرکز

• گزگز در اندام فوقانی

• خشکی در حرکات گردن

• ضعف در حرکات اندام فوقانی

کشیدگی و رگ به رگ شدن از علل مهم درد گردن است. کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن به علت کشیده شدن و یا آسیب رباط های اطراف ستون مهره گردنی ایجاد میشود.

گاهی اوقات گردن یک حرکت شدید و ناگهانی میکند. مثلاً در حین یک تصادف اتومبیل یا در حین زمین خوردن یا موقع انجام ورزش های شدید مثل ورزش های رزمی . در حین این حرکت شدید، مهره های گردن نسبت به هم جابجا میشوند. البته لیگامان ها و عضلات اطراف مهره ها اجازه نمیدهند مهره ها از حد مشخصی بیشتر نسبت به هم حرکت کنند.

 اگر نیرو آنقدر زیاد باشد که لیگامان ها و عضلات نتوانند در مقابل جابجایی بیشتر مهره ها مقاومت کنند، در این لیگامان ها و عضلات پارگی بوجود میاید. این پارگی ممکن است بسیار جزئی و میکروسکوپی باشد و یا ممکن است پارگی کامل باشد.

در پارگی کامل مهره ها نسبت به هم دررفته و کاملاً جابجا میشوند و در پارگی میکروسکوپی به علت خونریزی و التهاب بوجود آمده در محل، درد و خشکی در حرکات گردن ایجاد میشود که آنرا اسپرین Sprain مینامند.