Dr.Majid Dastani PT, Bcs,Msc, DPT

تغذیه در بیماران مبتلا به واریس:

 

 

چه غذاهایی مفید هستند؟

برطرف کردن یبوست گام نخست در بهبود این بیماری است. یبوست فشار وارده بر سیاه‌رگ‌های ساق پا را افزایش می‌دهد و منجر به تشکیل واریس می‌شود. رژیم غذایی غنی از فیبر، سبب کاهش یبوست و پیش‌گیری از بروز واریس می‌شود.

 

روش‌های درمان واریس شامل پوشیدن جوراب‌های محکم مخصوص واریس و نشستن در حالتی است که پاها در سطحی بالاتر از قلب قرار داشته باشند.در اغلب موارد، عمل جراحی نیز مورد نیاز است.

 

ـ برای حجیم کردن مدفوع و پیش‌گیری از یبوست، مصرف غلات سبوس دار، نان سبوس‌دار، ماکارونی و برنج توصیه می‌شود. غلات غنی از فیبر نامحلول، مدفوع را حجیم کرده و آب را در خود نگه می‌دارند، در نتیجه مدفوع حاصل، نرم‌تر و بزرگ‌تر بوده و آسان‌تر از دستگاه گوارش عبور می‌کند. بدین ترتیب فشار کمتری به وریدهای پا وارد می‌شود. این نکته حائز اهمیت است که افزایش دریافت فیبر در رژیم غذایی باید همراه با افزایش دریافت آب، حداقل به میزان 6 لیوان در روز باشد.

 

ـ سبزیجات دارای برگ سبز و انواع کلم به وسیله تامین فیبر نامحلول به ویژه در طول دوران بارداری اهمیت دارد. چرا که در این زمان، سطوح بالای هورمون پروژسترون، سبب آهسته کردن انقباضات روده بزرگ می‌شود و احتمال بروز یبوست را افزایش می‌دهد.

 

ـ مرکبات به ویژه پرتقال و گریپ فروت همچنین شاتوت، توت فرنگی، فلفل دلمه ای و انواع سبزیجات دارای برگ سبز تامین کننده ویتامین C هستند. این ویتامین برای حفظ استحکام کلاژن ضروری است. کلاژن ماده‌ای است که به حفاظت از دیواره رگ‌ها کمک می کند. فقدان ویتامین C در رژیم غذایی منجر به پارگی وریدهای کوچک و بدتر شدن واریس وریدها می‌شود.

 

از نظر تغذیه ای مهم ترین کارها برای بهبود واریس، برطرف کردن یبوست و کاهش وزن اضافی در افراد چاق است.

 

ـ مصرف عصاره شاتوت در افراد دچار واریس سبب کاهش نشت دیواره نازک رگ‌های خونی می‌شود. این عصاره دارای آنتی اکسیدان‌هایی به نام آنتوسیانین است. آنتوسیانین‌ به بهبود بافت پیوندی آسیب دیده کمک می‌کند. مصرف میوه شاتوت نیز اثر مشابهی در رفع این مشکل دارد.

 

– مغزها، دانه ها و ماهی های روغنی حاوی اسید های چرب ضروری هستند که مصرف مقداری از این غذاها به طور روزانه برای کمک به استحکام دیواره وریدها ضروری است.

 

از چه غذاهایی باید پرهیز کرد؟

ـ کره، مارگارین، روغن‌ها، کیک، شیرینی، شکلات، پای و بیسکویت سرشار از چربی بوده و تامین کننده مقدار زیادی انرژی هستند که احتمال افزایش وزن و واریس وریدی را افزایش می‌دهند.

 

ـ هر غذایی که به طور تجربی سبب بروز یبوست می‌شود، باید به میزان کمتر یا به طور ترکیبی همراه با غذاهای ملین مصرف شود.مهم ترین مواد غذایی ملین شامل آلو ، انجیر و زرشک است.

 

چند نکته:

ـ کاهش وزن اضافی برای افرادی که اضافه وزن دارند، ضروری است. افزایش فشار وارده به رگ‌ها در نتیجه حمل چربی اضافی بدن، با افزایش خطر واریس مرتبط است.

 

ـ ورزش منظم به سوزاندن انرژی اضافی و همچنین درمان واریس کمک می‌کند.

 

*درمان واریس به کمک لیزر:

به وسیله لیزر نه تنها می توان رگهای واریس دردناک را تا حد زیادی بهبود بخشید ، بلکه می توان این رگهای باریک و ضعیف را دوباره به حالت اولیه بازگرداند. میلیون ها نفر از مبتلایان به واریس از گره های قرمز و دردناک در ناحیه پاها رنج می برند، این افراد امروزه می توانند امیدوار باشند که از طریق لیزردرمانی رگهای واریسی و حتی رگهای مستعد ابتلا به واریس ، درمان خواهند شد.

 

 

                                 

 

ممکن است بخواهید وریدهای واریسی را فقط به دلیل شکل ظاهری آنها بردارید و یا کم رنگ کنید، اما درمان اصلی و جدی تر، تنها زمانی به لحاظ پزشکی لازم است که مراقبت فردی نتواند علائم را آن قدر کاهش دهد که انجام فعالیت های معمول را امکان پذیر سازد و یا این که وریدهای واریسی پاره شده اند و یا زخم هایی را ایجاد کرده اند که درمان آنها دشوار است.
پزشکانی که بیشترین اطلاعات را درباره واریس دارند، شامل متخصصین پوست،طب فیزیکی و برخی رادیولوژیست ها،
● درمان تزریقی(اسکلروتراپی):
این رایج ترین روش درمانی برای وریدهای تار عنکبوتی است. در یک معاینه سرپایی، پزشک مقادیر اندکی از یک ماده شیمیایی محرک را به درون وریدها تزریق می کند که سبب تورم دیواره های ورید و چسبیدن آنها به یکدیگر می شود و بدین ترتیب ورید برای همیشه بسته می شود(تصویر بالا).
در هر جلسه چندین تزریق انجام می شود تا این که همه وریدها درمان شوند. پس از هر جلسه باید از جوراب های ساق بلند فشار دهنده برای یک یا دو هفته استفاده کرد تا وریدها بسته شده و دردناکی و کوفتگی به حداقل برسد.
عوارض احتمالی شامل واکنش حساسیتی به ماده شیمیایی، سوزش در محل تزریق، ورم و جراحت پوستی است. با قطع جریان خون وریدی، بافت ترمیمی ایجاد شده و ورید به تدریج ناپدید می شود. ممکن است در ناحیه درمان شده خطوط قهوه ای ایجاد شوند که معمولاً به تدریج ناپدید می شوند.
اسکلروتراپی عموماً فقط برای وریدهای تارعنکبوتی یا وریدهای واریسی بسیار کوچک به کار می رود. در این شیوه درمانی بیمار می تواند انتظار بهبود ۵۰ تا۹۰ درصدی در وریدهای تارعنکبوتی داشته باشد، اما ممکن است وریدهای جدید در همان محل ایجاد شوند.
● لیزر برای وریدهای تارعنکبوتی:
وریدهای تارعنکبوتی با عبور دادن لیزر از سطح پوست نیز، قابل درمان هستند. اشعه لیزر وریدها را منقبض و چروکیده کرده و استفاده از یخ و یک بی حس کننده موضعی به حفاظت از پوست و کاهش درد کمک می کند.
درمان با لیزر معمولاً در دو یا سه جلسه به صورت سرپایی انجام شده و تنها برای وریدهای بسیار ظریف مناسب است. ممکن است قرمزی یا تورم زودگذری پس از کاربرد این روش ایجاد شود. درمان با لیزر همانند اسکلروتراپی از بروز وریدهای تارعنکبوتی جدید در نزدیکی محل درمان جلوگیری نمی کند.
● لیزر برای وریدهای واریسی:
انرژی لیزر را می توان با روشی به نام لیزر درمانی درون وریدی (EVLT) در داخل ورید به کار برد. پزشک با هدایت سوند، ورید را سوراخ کرده و یک سیم راهنما را به درون نقطه ای که خون از آنجا شروع به پس زدن می کند، می فرستد. سپس یک فیبر لیزری به درون آن فرستاده می شود و اشعه لیزر تابانیده می شود تا ورید را از درون گرم کند. التهاب حاصله سبب به هم چسبیدن دیواره های ورید می گردد و در نهایت بافت ترمیمی ایجاد می شود(تصویر بالا).
درمان ۴۰ سانتیمتر ورید واریسی، زیر بی حسی موضعی و در مطب پزشک سه دقیقه به طول می انجامد. شما می توانید به سرعت به فعالیت عادی بازگردید، اگرچه ناچار هستید برای چندین روز جوراب های ساق بلند فشارنده بپوشید. علائم ممکن است به دلیل کاهش فشار بر روی وریدها طی یک یا دو هفته بهبود پیدا کنند اما تغییرات ظاهری نیاز به زمان بیشتری دارند. دو یا سه ماه بعد پزشک ساق پاهایتان را دوباره بررسی می کند تا ببیند که آیا وریدها ناپدید شده اند یا نه.
با قطع جریان غیرطبیعی خون، وریدهای واریسی باقیمانده در صورتی که کوچک باشند با اسکلروتراپی و اگر بزرگ باشند با فلبکتومی (خارج کردن ورید با جراحی) قابل درمان هستند.
● رادیو فرکانس حرارتی داخل وریدی (VNUS) :
این روش به پزشک امکان می دهد که به جای لیزر با امواج رادیویی، داخل وریدهای واریسی را گرم کند. این روش نیز همانند EVLT در مطب پزشک و زیر بی حسی موضعی انجام می شود، اما به زمان بیشتری در حدود ۲۰ دقیقه نیاز دارد. پس از آن بیمار ممکن است تورم و درد را تجربه کند و شانس عود ۱۰ درصد است.
● جراحی :
در سال ۱۹۸۰ تنها درمانِِِ وریدهای واریسی که با مشکلات جدی همراه بود، جراحی برای خارج کردن ورید صافن بزرگ بود. این روش در زیر بیهوشی عمومی انجام می شود.
برش هایی در وریدهای واریسی پشت ساق پا و ران داده می شود و انتهای آنها را می بندند. بیمار می بایست برای چند هفته ای از بانداژها یا جوراب های ساق بلند فشارنده استفاده کند. با رواج درمان های آسان تر(که در بالا ذکر شد)، در بیشتر موارد، دیگر جراحی وریدهای واریسی، درمان استاندارد به شمار نمی آیند.
اگر پزشک شما جراحی را توصیه می کند، با پزشکی که در درمان وریدهای واریسی تجربه داشته و با انواع انتخاب ها آشنا است، مشورت کنید.
● فلبکتومی (phlebectomy) :
فلبکتومی روشی جدیدتر با زمان‌ بهبودی‌ کوتاه‌تر است.
فلبکتومی سرپایی یک روش درمانی ساده است که در زیر بی حسی موضعی انجام می شود. برش های کوچکی در طول ورید واریسی داده می شود و ورید، قطعه قطعه از بدن خارج می شود.