معمولاً در کتاب‌های پزشکی آموزش کمی در مورد درمان اشکالات سیستم لنفاوی وجود دارد. متخصصین طب فیزیکی از لحاظ تشخیص و درمان ورم لنفاوی مورد مشاوره قرار می گیرند بنابراین مطالبی در این زمینه آوردیم سیستم لنفاوی، سیستم سفید رگ(عروقی) است که از کانال‌های با سلول‌های سطحی تشکیل شده در کنار وریدها و شریان‌ها قرار گرفته است. سیستم لنفاوی از آب میان بافتی منشأ می‌گیرد. مویرگ‌های لنفاوی سوراخ‌های بزرگی دارند و اجازه می‌دهند مولکول‌های بزرگ مثل آلبومین نیز وارد سیستم لنفاوی گردند. لنف از طریق سیستم لنفاوی جمع شده و نهایتاً به سیستم وریدی می‌ریزد. عملکرد عمده سیستم لنفاوی این است که به جز مایعات، مولکول‌های درشت را نیز به سیستم وریدی برگرداند. این مولکول‌های درشت نمی‌توانند از طریق سیستم وریدی وارد خون شوند. سیستم لنفاوی وظیفه دیگرب نیز دارد. در مواردی که حجم زیادی مایع وارد بدن می‌شود. سیستم لنفاوی محل ذخیره این مایع اضافه است تا مایع باعث ورم نگردد. حجم لنفاوی ایجاد شده به مقدار زیادی بستگی بر تعادل بین نیروهای هیدرواستاتیک داخل و خارج عروقی دارد. همچنین فشار اسمزی و نفوذپذیری مویرگ‌های لنفی نیز مهم می‌باشد. در صورت قطع حرکت لنفاوی مثلاً در اثر برداشتن غدد لنفاوی، فشار لنفاوی افزایش می‌یابد و عروق لنفاوی گشاد می‌شوند. بنابراین دریچه‌های لنفاوی دیگر به‌خوبی کار نمی‌کنند. با بسته شدن مسیر لنفاوی فشار داخل رگ‌های لنفاوی زیاد شده و ایجاد لنف و حجم مایع زیاد می‌شود. لنف ادم به دو دسته تقسیم می‌شود: 1- لنف ادم با تولید لنف زیاد 2- لنف ادم با تولید کم لنف. تولید بیش از حد لنف در مویرگ‌های باعث ورم لنفاوی با تولید لنف زیاد می‌شود این حالت در بیماری‌هایی مثل نارسایی احتقانی قلبی، آسیت و سندرم نفروتیک دیده می‌شود. کاهش تولید لنف در اثر جذب لنفاوی در اثر اشکال و بسته شدن سیستم لنفاوی ایجاد می‌شود.
لنف ادم به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. لنف ادم اولیه به علت عدم رشد، رشد ناکافی یا رشد غیرطبیعی سیستم لنفاوی در مرحله بلوغ یا بعد از آن ممکن است اتفاق افتد. می‌تواند عامل لنف ادم اولیه باشد. لنف ادم مادرزادی در زمان تولد دیده شده و معمولاً در یک اندام تحتانی دیده می‌شود. چند فرم ارثی لنف ادم دیده می‌شود. سندرم میلوری لنف ادم از زمان تولد است که فرم فامیلی آن می‌باشد و الگوی اتوزوم غالب به ارث می‌رسد. لنف ادم پراکوکس در زمان بلوغ دیده می‌شود و ممکن است از دوران نوجوانی دهه سوم زندگی دیده شود. لنف ادم دیررس از 35 سالگی به بعد دیده می‌شود و لنف ادم، در اثرعوامل دیگر فرم شایع‌تر لنف دام است.
اختلال مسیر لنفاوی ممکن است به علت عفونت، آسیب(ضربه)، انسداد در اثر تومور، جراحی یا اشعه درمانی ایجاد شود. شایع‌ترین علت لنف ادم در جهان انگلی است و به نام فیلاریاز شناخته می‌شود.
لنف ادم ثانویه به دنبال جراحی اغلب بلافاصله پس از جراحی دیده می‌شود اما می‌تواند سال‌ها بعد از جراحی نیز دیده شود.
لنف ادم افتراق با سایر ورمها
همة ورمها به علت لنف ادم نمی‌باشند، در موارد حاد لخته خونی در وریدهای عمقی باید همیشه در نظر گرفته شود و از لحاظ لخته بیمار بررسی شود. سایر علل ادم مثل سندرم پس از فلبیت (ورم وریدها)، عدم کفایت وریدی ، انسداد در اثر تومور، عفونت مزمن و لیپدم باید بررسی شود.
ورم ناشی از لخته بصورت ناگهانی ایجاد می‌شود، ورم ناشی از اختلال وریدی به‌تدریج بدتر می‌شود، علل سیستمیک ورم مثل نارسایی احتقانی قلبی، بیماری کلیه و کبد و داروها باید بررسی شوند.
بیمار مبتلا به لنف ادم با ورم غیردردناک یک یا دو اندام به پزشک مراجعه کند. ورم در مراحل اولیه گوده‌گذار است در طی شب کم می‌شود و ممکن است کمی رنگ صورتی را داشته باشد اما لنف ادم مزمن در طی شب بهتر نمی‌شود و گوده‌گذار نمی‌باشد. بر خلاف نوع وریدی ورم، در لنف ادم انگشتان و پا نیز ورم دارد ولی در ورم ناشی از مشکل وریدها ورم در فرورفتگی‌های مفصلی کم می‌شود. اگر لنف ادم طولانی مدت بماند باعث التهاب و کلفت شدن پوست با نمای Verruca می‌شود و نهایتاً پاپیلوما ایجاد می‌گردد. با توجه به اینکه عروق و انعطاف‌پذیری پوست در ابتدای لنف ادم هنوز باقی است زخم‌های پوستی که در اختلال عروقی دیده می‌شود در لنف ادم دیده نمی‌شود.
منبع وبلاگ دکتر رئیسی ودکتر احدی
