Dr.Majid Dastani PT, Bcs,Msc, DPT

سینوس ها حفراتی هستند که درون استخوان های صورت جای گرفته اند و هر یک از آنها توسط مجرایی به بینی راه پیدا می کند. سطح پوشاننده این حفرات بطور طبیعی در شبانه روز حدود یک لیتر ترشحات شفافی را تراوش میکند. این ترشحات وارد از طریق مجرای سینوس ها وارد بینی می شود. سپس ترشحات توسط مژک هایی که جهت نوسان آنها به طرف حلق است به عقب رانده می شوند. هرفرد طبیعی با هر بار بلع مقداری از بزاق خود و مقداری از این ترشحات بینی و سینوس ها را بلع می کند . ترشحات نرمال بینی و سینوس ها در لطیف نگهداشتن مخاط پوشاننده سینوس ها و بینی موثر است و در تمیز کردن هوایی که از بینی به ریه می رسد نیز نقش اساسی دارد. سه گروه ممکن است از این ترشحات و ورود آنها به حلق شکایت نمایند :
1 – وقتی که میزان ترشحات بیشتر از حد نرمال شود مثل حالتی که در افراد مبتلا به حساسیت سینوسها و بینی مشاهده می کنیم .
2 – وقتی که قوام ، رنگ و یا بوی این ترشحات عوض شود. مثل حالتی که درمبتلایان به سینوزیت می بینیم .
3 – در بعضی افراد هم میزان این ترشحات و هم قوام ، رنگ و بوی آن طبیعی است ولی باز هم بیمار از ترشحات پشت حلق خود شکایت دارد . این دسته افرادی هستند که خیلی حساس هستند و ترشحات طبیعی بینی را ترشحات چرکی می انگارند و از بلعیدن آن اکراه دارند .
سینوس ها علاوه برترشحات فوق الذکر مزایای دیگری هم دارند که عبارتند از :
1 – وجود این حفرات توخالی در درون استخوانهای صورت باعث کاستن از وزن سر می شود .
2 - این حفرات در دلنشین بودن صدای فرد موثر هستند. چنانچه این حفرات و یا بینی پر شوند صدای فرد تودماغی می شود.
3 – این حفرات بصورت ضربه گیر جمجمه و مغز عمل می کنند . بدین معنی که اگر ضربه شدیدی به صورت وارد شود بواسطه وجود سینوس ها ، استخوانهای صورت می شکند ولذا ضربه مستهلک شده و به جمجمه و در نتیجه به مغز وارد نمیشود .
سینوزیت به معنی التهاب و تورم مخاط سینوس هاست که ممکن است منشاء عفونی یا آلرژیک داشته باشد. سینوزیت به دو دستۀ کلی حاد و مزمن تقسیم می شود.
 سینوزیت حاد :
در مبتلایان به آلرژی ، مخاط بینی و سینوس ها متورم  میگردد. این تورم باعث انسداد مجاری مرتبط کننده سینوسها به بینی میشود . از طرف دیگر آلرژی باعث افزایش میزان ترشحات بینی و سینوس ها نیز می شود. به دلیل دو عامل فوق، آلرژی میتواند باعث سینوزیت شود که به آن سینوزیت آلرژیک گفته میشود. در زمینه سینوزیت عفونی قضیه از این هم ساده تر است . یعنی همانطور که حلق بدلیل عفونت دچار تورم و ترشح میشود، میکروب میتواند مخاط بینی و سینوس ها را نیز متورم نماید . درمان سینوزیت حاد ،درمانی دارویی متشکل از آنتی بیوتیک و دکونژستانهای موضعی مثل قطرهَ فنیل افرین و ضد التهاب ها است.

سینوزیت مزمن :
اما چه سینوزیتی مزمن تلقی میشود و باید به طریقه جراحی مداوا شود ؟ اگر انسدادی در مسیر تخلیه ترشحات سینوس ایجاد شود و این انسداد باعث تغییرات مزمن مخاط مفروش کنندهَ جدار سینوس ها شود، اصطلاحاً سینوزیت مزمن نامیده میشود. علامت اصلی سینوزیت مزمن ترشحات عفونی مداوم پشت حلق است . سینوزیت مزمن به درمان دارویی جواب نمیدهد و درمان آن "جراحی"است . جراحی سینوس به دو روش معمولی و روش آندوسکوپیک انجام میشود . در روش معمولی محتویات درون سینوس ها تخلیه میشود  و در روش آندوسکوپیک مجاری سینوس به بینی را باز می کنیم