Dr.Majid Dastani PT, Bcs,Msc, DPT

گردن درد یکی از دردهای اسکلتی عضلانی به شمار می رود که امروزه شیوع بسیار زیادی پیدا کرده است و انواع مختلفی دارد که ممکن است علت درد گردن موارد گوناگونی مانند استرس،تصادف و حوادث، بد نشستن و خوابیدن،دیسک گردن و …می باشد و به صورت درد شدید و مزمن در افراد به وجود آید و با علائم و نشانه هایی از جمله گرفتگی عضلات گردن،سردرد، سرگیجه ،حالت تهوع و بی حسی و خواب رفتن دست ها همراه باشد.

 

 

 

علت‌ها و دلایل

 

اکثر موارد فرسایش مهره های گردن (کاربرد مکانیکی) می تواند علت گردن درد ایجاد می شوند و این شرایط می تواند با بالا رفتن سن و استفاده زیاد از گردن یا بازوها همراه باشد. با این وجود در حدود 10% موارد ایجاد گردن درد با بیماری های سیستمیک همچون پلی‌میالژی‌ روماتیکا یا آرتریت‌ گیجگاهی ارتباط دارند. مشکلات مکانیکی عادی که باعث درد گردن می شوند، به شرح زیر هستند:

 

•کشیدگی عضلات که معمولاً با فعالیت فیزیکی بلند مدت همچون نشستن پشت کامپیوتر برای یک دوره زمانی طولانی مرتبط است.

 

•آرتروز ناشی از باریک شدن دیسک های میان مهره ها (تکه های غضروف که بین استخوان ها قرار دارد) در ستون فقرات می تواند باعث درد گردن شود.

 

•فتق دیسک گردن بیشتر می تواند باعث درد بازو به جای گردن درد شدید شود.

 

•تنگی نخاعی در ناحیه کمر مشکلی است که در آن کانال ستون فقرات تنگ شده و باعث وارد شدن فشار به طناب نخاعی می شود (میلوپاتی گردن).

 

•ضربه شلاقی یک حرکت سریع گردن به سمت جلو و عقب است که باعث وارد شدن آسیب به بافت نرم گردن می شود. این مشکل معمولاً هنگام تصادف با وسیله نقلیه پشت سر ایجاد می شود. به هر حال درد و سفتی مربوط به ضربه شلاقی معمولاً 24 تا 48 ساعت پس از وارد شدن آسیب توسط بیمار احساس خواهد شد.

 

 

 

علائم و نشانه‌ها

 

از جمله علائم گردن درد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد گردن به قسمت بالای کمر،شانه ها یا بازوها گسترش پیدا کند

• با حرکات گردن شدت پیدا کند

• باعث سفت یا ملتهب شدن گردن شما شود

• گردن درد ممکن است باعث سر درد و سرگیجه بشود. این سردردها شایع است و ممکن است چندین ماه طول بکشد.

گرفتگی گردن و ایجاد مشکل در گرفتن یا بلند کردن اجسام نیز از علائم گردن درد می باشد.

 

نشانه ها و علائم درد گردن عصبی ناشی از فشار بر ریشه های عصب نخاعی یا طناب نخاعی شامل موارد زیر می شود:

• بی حسی، کرختی، ضعف و گزگز دست یا بازو

• احساس سوزش در حین لمس شدن پوست دست یا بازوی شما

• دردی که شدید است و تا دست یا بازو گسترش پیدا می کند

• بی حسی یا ضعف پا و کاهاش توانایی کنترل ادرار یا مدفوع. این مشکل وقتی پیش می آید که در طناب نخاعی فشار یا آسیب دیدگی بوجود می آید.

 

 

 

چه موقع به علت درد گردن به پزشک مراجعه کنیم؟

 

 

در صورت درد گردن در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنیم

• درد شدید یا مداوم

• درد گردن همراه با دردی باشد که به دست تیر میکشد

• درد گردن همراه سردرد، گزگز، بیحسی یا ضعف اندام فوقانی باشد

• در صورت ضربه به گردن باید به اورژانس اطلاع دهیم. به هیچ وجه گردن را نچرخانیم و به چپ و راست خم نکنیم. پرسنل متبحر اورژانس قبل از هر گونه حرکت دادن بیمار ابتدا گردنبند مخصوصی را برای بیمار میبندند. این گردنبند گردن را از ایجاد آسیب های احتمال در حین انتقال محافظت میکند.

 

 

 

درمان

 

 

 

گردنبند طبی

 

شایع ترین علت برای بستن گردن بند طبی کاهش گردن درد است. گردن بند باعث می شود که گردن وزن سر را تحمل کند، در حالی که بافت های نرم گردن این امکان را پیدا می کنند تا التیام پیدا کنند.

 

 

درمان دستی

درمان های دستی ملایم عملکرد گردن را به حالت طبیعی باز میگرداند و باعث تسکین درد می‌شود. متخصص کایروپراکتیک گردن و مفصل‌های آن را جهت کاهش سفتی، بهبود قابلیت حرکتی و افزایش دامنه حرکت دستکاری می‌کند. احتمال دارد این تنظیم‌ها برای بیماران دچار عارضه‌های گردن، مانند تنگی سرخرگ گردن یا استئوآرتریت پیشرفته، نمناسب نباشد یا خطرناک باشد. اما در مواردی مانند گرفتگی عضلات می تواند بسیارموثر باشد . متخصص کایروپراکتیک پیش از شروع درمان تشخیص می‌دهد که آیا دستکاری‌ها موجب آسیب بیشتر می‌شوند یا به روند درمان کمک می کنند . درمانهای دستی باعث آزاد شدن گیرافتادگی در نقاط ماشه ای می شود.

 

 

فیزیوتراپی

پزشکان فیزیوتراپی با کمک درمان های متنوعی میتوانند به رفع و کاهش گردن درد کمک کنند این درمان ها عبارتند از:

- ماساژ تراپی

- اولتراسوند یا فراوادرمانی

- تحریک الکتریکی عصب از راه پوست با استفاده ازدستگاه الکتریکی

- تحرک مفصل با درمان های دستی

- کشش

- شاک ویو

-مگنت تراپی

 

 

 

ماساژ

ماساژ درمانی گردن درد با فشارها و حرکاتی که بادست بر روی پوست،ماهیچه وتاندون ها انجام میشود متیواند موجب کاهش فشار و درمان گرفتگی گردن شده و سفتی مفاصل را از بین ببرد . ماساژ گردن میتواند به شل و ریلکس شدن عضلات گردن کمک کند.

 

 

 

شاک ویو تراپی

شاک ویو تراپی روشی موثر و غیر تهاجمی است که برای گردن درد به کار می‌رود. این روش می‌تواند نقط ماشه ای را آزاد کرده و با موج‌های فشاری و پالس های انرژی که بافت‌ها می‌رساند موجب التهاب شده و بدن را تحریک می‌کنند تا با افزایش گردش خون، بافت‌ها را بازسازی کرده و باعث کاهش درد شود.

 

 

لیزر درمانی

لیزر درمانی کم‌توان با استفاده از اشعه لیزر با ترمیم بافت ها در کاهش درد گردن بسیار موثر است. این درمان باعث کاهش دردهای حاد گردن و در میان مدت دردهای مزمن گردن را نیز تسکین می دهد.

 

 

طب سوزنی

طب سوزنی نیز یکی از گزینه‌های درمانی برای مدیریت وکنترل درد به حساب می‌آید. پزشک متخصص در طب سوزنی معمولاً سوزن‌هایی را در پوست در امتداد گذرگاه‌های درد فرو می‌کند. متخصصین طب سوزنی بر این باوراند که این روش تولید اندورفین‌های خاصی را تحریک می‌کند که برای تسکین درد و دیگر علایم درد گردن و فتق دیسک مفید هستند. متخصص طب سوزنی محل عصب مشخص تحت فشار و دامن زننده به درد را تعیین می‌کند و سپس سوزن‌ها را در جای مناسب فرو می‌کند.

 

 

 

دارو

 

پزشک ممکن است برای درمان مصرف داروی گردن درد را به شما توصیه کند میزان شدت درد بر روی انتخاب نوع دارو تاثیرگذار است . داروهای مختلف و متعددی از داروهای مسکن گرفته تا داروهای ضد التهابی مثل استروئیدها به کاهش درد گردن در حین بهبودی کمک می کند.

 

 

 

چه موقع جراحی نیاز می‌شود؟

جراحی به ندرت انجام میشود اما درصورتیکه درد گردن بوسیله درمان های بدون جراحی درمان نشود انجام جراحی نیازاست. همچنین درصورتیکه اختلالی مانند فشردگی شدید نخاع ایجاد شده باشد جراحی بایدبه سرعت انجام شود .

 

 

ورزش و حرکات اصلاحی

وقتی به اندازه کافی بهبودی پیدا کردید و پزشک اجازه داد، حرکات کششی را می توانید انجام دهید تا هم گردن درد کاهش پیدا کند و هم انعطاف پذیری خود را بهبود ببخشید.ورزش های گردن درد در تقویت عضلات گردن بسیار موثرند. بهتر است پس از گرم کردن عضلات با دوش، حمام یا حوله گرم، این حرکات را انجام دهید.

 

                                 

 

 

ستون فقرات هم مثل هر ساختمان دیگر به طور طبیعی در معرض تغییرات ناشی از افزایش سن است اما برخی مسایل مثل حرکات بیش از حد یا ناصحیح، استفاده نادرست، سوانح رانندگی که باعث خمیدگی ناگهانی سر به جلو و سپس عقب می شوند (Wiplash)، کارهای سنگین، حمل وسایل و اشیا روی سر (که در جامعه روستایی ما شایع است)، اختلالات مادرزادی و... سرعت و شدت پیدایش این تغییرات را بیشتر می کنند. از جمله این تغییرات می توان به تغییر ساختمان دیسک بین مهره ای، برجسته شدن آن به داخل کانال نخاعی یا سوراخ های بین مهره ای، پیدایش خارهای استخوانی در لبه مهره ها (اوستئوفیت) و حتی تغییر شکل و به هم خوردن انحنای طبیعی آنها اشاره کرد. هر کدام از این تغییرات، بسته به محل، می توانند باعث فشار بر ریشه های عصبی یا حتی نخاع شوکی شوند و بیمار را علامت دار کنند.

 

 

● علایم اسپوندیلوز گردنی
اغلب بیماران با درد و محدودیت حرکتی ناحیه گردن مراجعه می کنند. بسته به محل فشار، ممکن است علایم محدود به اندام فوقانی باشند. علایم شایع عبارتند از: بی حسی، درد تیرکشنده به شانه یا دست و خصوصا پشت سر و کاهش قدرت عضلانی، یا اینکه اندام تحتانی را درگیر کنند و علایمی مثل سفتی و اختلال در قدرت عضلانی پاها، اختلالات حسی، بی اختیاری یا احتباس ادرار و مدفوع و بعضا علایم در هر چهار اندام مشاهده می شوند. برخی از سر دردها خصوصا  سردرد تیر کشنده در پشت سر که با حرکات یا برخی وضعیت های خاص پدید می آیند، درد بین دو کتف و درد شانه ها نیز از جمله علایمی هستند که می توانند در اثر اسپوندیلوز مشاهده شوند و متاسفانه پاسخ کمتری به درمان می دهند. برای بررسی و تایید تشخیص اسپوندیلوز گردن می توان از عکس رادیوگرافی ساده در چهار جهت، سی. تی. اسکن و ام.آر.آی استفاده کرد که هر یک ارزش خاص خود را دارند.

 

● اصول درمانی
بستن یقه های طبی مخصوص و محدود کردن حرکات گردن برای مدت کوتاه می تواند از شدت درد بکاهد، حرکات درمانی با احتیاط و فیزیوتراپی نیز در بسیاری از موارد مشکلات بیمار را کاهش می دهند اما در برخی موارد خصوصا در صورت وجود علایم عصبی یا شواهدی به نفع فشار بر نخاع، انجام عمل جراحی، کمک زیادی به بیمار خواهد کرد و علاوه بر کاهش درد از پیدایش علایم عصبی شدیدتر جلوگیری خواهد کرد. انجام یک سری حرکات کششی و تقویتی می تواند از پیدایش درد های گردن و شانه جلوگیری کرده و درصد زیادی از موارد را بهبود بخشد.

 

                                 

تمرین برای تقویت عضلات و استخوان‌های گردنی

 

آیا گردن تان حساس است؟ گردن و شانه‌‌هایتان گاهی اوقات باعث ناراحتی و یا حتی درد می‌شوند؟ شاید دیگر وقتش رسیده که گردن‌تان را عضله‌ای کنید

 

گردن و شانه‌های منقبض

در اینجا 5 ورزش گردن به شما آموزش می‌دهیم که با چند بار انجام آنها در هفته، می‌توانید عضلات گردنی‌تان را تقویت کنید.

گردن حساس، نیازمند تقویت است
آیا برای سلامت گردن تان نگران هستید؟ بعضی وضعیت‌ها، بعضی حرکات و برخی فعالیت‌ها، مانند کار با کامپیوتر، ممکن است باعث خشکی، ناراحتی و حتی درد در ناحیۀ گردن و شانه‌ها شود. برای از بین بردن این ناراحتی، تمرینات ساده‌ای را برای تقویت عضلات گردنی‌تان شروع کنید.

توجه داشته باشید که این تمرینات پیشنهادی فقط مخصوص کم کردن فشارهایی هستند که در قسمت‌های بالای پشت جا خوش کرده‌اند. اما برای درمان کج گردنی و مشکلات دیگری مانند آرتروز  گردن را تحت تأثیر قرار می‌دهند، باید به پزشک یا فیزیوتراپ مراجعه کرد.

برای تقویت عضلات گردنی و انعطاف پذیر کردن شان، این تمرینات را انجام دهید.  

تمرین شماره 1
دست‌ها را روی هم، پشت سرتان بگذارید، آرنج‌ها با فاصله از هم و به سمت دو طرف بدن قرار می‌گیرند، چانه هم به سمت داخل است. دست‌ها سر را به سمت جلو هل می‌دهند، به حدی که سرتان در مقابل عقب رفتن مقاومت کند. این تمرین را با فشاری کم، بدون حرکتی پرنیرو انجام دهید. 15 تا 20 بار این حرکت را تکرار کنید. 

تمرین شماره 2
کف یکی از دست‌هایتان را به عنوان تکیه گاه روی پیشانی بگذارید. سر را برای ایجاد انحنا به سمت پایین هل دهید. در این تمرین هم باید فشار کم باشد. این تمرین را هم 15 تا 20 بار انجام دهید.
می‌توانید دست‌‌ها را روی هم مقابل پیشانی بگذارید، در این حالت کف دست‌ها به سمت بیرون هستند.  

تمرین شماره 3
این بار کف یکی از دست‌ها را روی شقیقه تان بگذارید، آرنج‌ها باز و به سمت طرفین هستند. به طور متناوب دست‌هایتان را عوض کرده، دست دیگر را روی شقیه بگذارید و اندکی فشار بیاورید، در این حالت سرتان باید صاف بماند.

تمرین شماره 4
این تمرین با تمرین‌های قبلی فرق دارد؛ سرتان را به یک سمت متمایل کنید، برای انجام یک تمرین استقامتی، کف یکی از دست‌ها را روی شقیقۀ سمت مخالف قرار دهید و نیرو وارد کنید.

تمرین شمارۀ 5
بازوها زیر سر کشیده می‌شوند، دست‌ها را روی هم قرار داده و کشش سختی مانند جدا کردن به آنها وارد کنید. در ادامۀ تمرین، بازوها را مجدداً پایین بیاورید.

برای این تمرینات وقت بگذارید. از انجام حرکات و فشارهای سریع به شدت پرهیز کنید. برای بالا بردن مقاومت، به تدریج و به آرامی، شدت فشارها را افزایش دهید. می‌توانید تعداد تمرینات را از 20 به 50 افزایش دهید.
و بالاخره، برای اینکه این تمرینات مفید و مثمر ثمر باشند، 3 تا 4 بار در هفته تکرارشان کنید.

به موازات انجام این حرکات، حتماً باید وضعیت‌های مناسبی برای تمام فعالیت‌هایتان برگزینید: هنگام کار یا سرگرمی با کامپیوتر، ارتفاع صفحه نمایش، وضعیت شما در مقابل صفحه کلید و... باید متناسب باشد؛ در محل کار، پشت‌تان باید کاملاً صاف باشد؛ زمانی که با تلفن صحبت می‌کنید، گوشی را با گوش و کتف تان نگه ندارید؛ هنگام رانندگی، صندلی و آیینه را تنظیم کنید؛ موقع خواب، پشت گردن تان باید در راستای ستون فقرات باشد؛ و برای تماشای تلویزیون، چشم‌ها باید درست در ارتفاع صفحه نمایش تلویزیون باشند.