Dr.Majid Dastani PT, Bcs,Msc, DPT

آرنج مفصلی است که اجازه بلند کردن و پایین آوردن اشیائ و چرخش به داخل و خارج دست را میسر می کند.  درد ارنج در اثر علل تاندونی عضلانی ویا استخوانی ایجاد می شود. معمولا شدت درد زیاد نیست ولی اهمیت زیادی دارد. درد آرنج یکی از علل شایع درد می باشد که در اکثر موارد به آن توجه نمی شود و یا فراموش می شود. یکی از رایج ترین علت درد آرنج, بیماری آرنج تنیس بازان است. تنیس البو یا آرنج تنیس بازان‌ بیماری است که به دلیل التهاب تاندون‌های واقع در برجستگی استخوانی سطح پشت آرنج (لترال اپی‌کوندیل) به وجود می‌آید؛ تکرار حرکت‌های خاص مچ دست نیز در بروز آن بی‌تأثیر نیست. البته تنها تنیس بازان به این بیماری مبتلا نمی‌شوند و هر فردی که به تاندون‌های ساعدش فشار زیادی وارد شود، در معرض ابتلا به تنیس البو قرار دارد و باید تحت درمان درد آرنج تنیس البو قرار بگیرد.

 

علت ها و دلایل

 

استفاده ی بیش از حد

 

مطالعات اخیر نشان داده است که آرنج تنیس بازان اغلب به دلیل آسیب به عضله ی ساعد ایجاد می شود.ماهیچه اکتانسورکارپی رادیالیس برویس (ECRB) به پایداری مچ در حالتی که آرنج راست است، برای مثال در هنگام زدن ضربه ی زمینی در تنیس کمک می کند. وقتی که ماهیچه  ECBR در اثر استفاده ی بیش از حد ضعیف می شود، پارگی های میکروسکوپی در تاندون در محل اتصال به بازو ایجاد می شود. این امر موجب التهاب و درد آرنج می شود. ماهیچه ی ECBR همچنین ممکن است به دلیل موقعیت خاص خود بیشتر در معرض آسیب قرار داشته باشد. با خم و راست شدن آرنج، این ماهیچه بر روی برآمدگی های استخوانی ساییده می شود و این امر در طول زمان موجب استهلاک ماهیچه می شود.

 

فعالیت ها

 

تنها ورزشکاران نیستند که به عارضه  آرنج تنیس بازان دچار می شوند. بسیاری از افراد مبتلا به بازوی تنیس بازان، در فعالیت های شغلی و تفریحی شرکت می کنند که نیاز به استفاده شدید و مکرر از ماهیچه ی ساعد دارد. نقاشان، لوله کش ها و نجاران به ویژه مستعد ابتلا به آرنج تنیس بازان هستند. مطالعات نشان داده است که کارگران خودکار، آشپزها و حتی قصاب ها بیش از سایرین دچار این عارضه می شوند. به نظر می رسد که تکرار فعالیت و بلند کردن اجسام سنگین در این مشاغل موجب آسیب می شود.

 

سن

 

اغلب افرادی که به آرنج تنیس بازان دچار می شوند، بین 30 تا 50 سال سن دارند، با این حال همه ی افرادی که دارای فاکتورهای خطر هستند، می توانند به این عارضه دچار شوند. در ورزش های راکتی مثل تنیس، تکنیک غلط ضربه زدن و استفاده از تجهیزات نامناسب می تواند موجب آسیب شود.

 

علت ناشناخته

 

آرنج تنیس بازان ممکن است بدون هیچ آسیب ناشی از فعالیت شدید یا مکرری ایجاد شود. این رویداد با عنوان "موذی" یا با علت نامعلوم شناخته می شود.

                                 

تنیس البو یا آرنج تنیس بازان، یک عارضه‌ی التهابی است که در طی آن، در قسمت خارجی آرنج، درد احساس می‌شود. این عارضه ممکن است در هر گروه سنی بروز کند، ولی معمولاً در افراد بین ۳۵ تا ۵۰ سال دیده شده و به میزان برابری بر روی زنان و مردان اثرگذار می‌باشد. برنامه‌ی درمانی این عارضه شامل استراحت و فیزیوتراپی است ولی در مواردی که بیماری طولانی‌مدت می‌گردد، ممکن است گزینه‌ی عمل جراحی نیز، مطرح شود.

 

عوامل خطرزا

 

عواملی که خطر ابتلا به عارضه آرنج تنیس را افزایش می‌دهند عبارتند از:

 

    سن: با وجود این که بیماری تنیس البو ممکن است افراد سنین مختلف را تحت تاثیر قرار دهد اما در بین افراد 30 تا 50 سال بیشتر مشاهده می‌شود.

    شغل: مشاغلی نظیر لوله‌کشی، نقاشی، نجاری، قصابی و آشپزی که مستلزم حرکات مکرر بازو و مچ دست هستند بیشتر موجب بیماری تنیس البو می‌شوند.

    ورزش‌های خاص: ورزش‌های راکتی خطر ابتلا به بیماری آرنج تنیس‌بازان را افزایش می‌دهد. خصوصا اگر فرد ناشی باشد و تکنیک‌ها را به درستی انجام ندهد.

 

علائم

 

از علائم بیماری آرنج تنیس بازان می‌توان به درد و حساسیت به لمس در قسمت دستگیره استخوانی آرنج اشاره کرد. دستگیره استخوانی آرنج جایی است که تاندون‌ها به استخوان متصل می‌شوند. درد ناشی از این بیماری ممکن است به قسمت فوقانی و تحتانی بازو سرایت کند. با وجود این‌که تنیس البو به آرنج آسیب می‌رساند اما معمولا فعالیت‌هایی که با دست انجام می‌شوند را مختل می کند. درد ناشی از تنیس البو ممکن است هنگام انجام برخی فعالیت‌ها بیشتر احساس شود:

 

·         بلند کردن اجسام

·         مشت کردن دست یا گرفتن اجسامی نظیر راکت

·         باز کردن در و یا دست دادن

·         بلند کردن دست یا صاف کردن مچ دست

 

·         تنیس البو شبیه به بیماری دیگری به نام گلف البو است. این بیماری تاندون‌های داخل آرنج را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

                                 

بیماری تنیس البو یا آرنج تنیس بازان، به دلیل استفاده ی بیش از حد از بازو ایجاد می شود و موجب درد شدید بازو می شود. عامل ایجاد این درد شدید وضعیت، تنها آرنج تنیس بازان و سایر ورزش های راکتی نیست، بلکه سایر ورزش ها و فعالیت ها نیز ممکن است شما را در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دهند. بازوی تنیس بازان، التهاب تاندون هایی است که عضلات ساعد را در سمت خارج آرنج به هم وصل می کنند. عضلات و تاندون های ساعد در اثر استفاده ی بیش از حد (با انجام مکرر یک حرکت) آسیب می بینند. این امر موجب دردناک شدن و حساس شدن بازو در قسمت خارجی آرنج می شود.

 

تشخیص

 

پزشک شما به منظور تشخیص بیماری عوامل زیادی را مورد بررسی قرار می دهد. این عوامل شامل چگونگی پیشرفت علایم بیماری، هر گونه عوامل خطر مرتبط با شغل شما و شرکت در ورزش های خاص می شود.

 

پزشک از شما در مورد فعالیت هایی که موجب ایجاد علایم می شود و این که این علایم در کدام قسمت از بازو ظاهر می شوند، سوال می کند. چنانچه تاکنون دچار آسیب آرنج شده اید، حتما به پزشکتان اطلاع دهید. همچنین چنانچه سابقه آرتریت روماتوئید و یا بیماری عصبی دارید، به پزشک اطلاع دهید.

 

طی انجام معاینات، پزشک انواع آزمون ها را به کار می گیرد تا با دقت بیماری را تشخیص دهد. برای مثال پزشک ممکن است از شما بخواهد مچ دست و انگشتانتان را راست کنید در حالی که بازویتان کاملا کشیده است و ببیند که آیا این کار موجب درد می شود یا نه. چنانچه نتایج آزمایشات مثبت باشد، پزشک متوجه می شود که ممکن است ماهیچه های آن قسمت آسیب دیده باشند.

 

پزشک ممکن است آزمایشات اضافی شامل اشعه ایکس، MRI، الکترومیوگرافی (EMG) و تست نوار عصب عضله را توصیه کند تا سایر احتمالات دلایل ایجاد مشکل شما را رد کند.

                                 

درمان این عارضه بیشتر به دوره بیماری و درمان‌های قبل بستگی دارد. بیمار برای بهبود کامل به استراحت و عدم انجام فعالیت‌هایی که موجب تشدید بیماری می‌شوند نیاز خواهد داشت. این کار موجب بهبود تاندون‌ها می‌شود. طبق تحقیقات به عمل آمده بیماری تنیس البو در بیشتر بیماران ظرف حداکثر 1 سال کاملا بهبود می‌یابد.

درمان بدون جراحی

 

    استراحت کردن: اولین گام برای بهبودی این است که به بازویتان استراحت دهید. به این معنا که باید شرکت در ورزش های مختلف و یا انجام فعالیت های سنگین را برای چندین هفته متوقف کنید.

 

    مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی : داروهایی مثل آسپیرین یا ایبوپروفن به کاهش درد و ورم کمک می کنند.

 

    بررسی تجهیزات ورزشی: چنانچه در ورزش های راکتی شرکت می کنید، پزشک به شما توصیه می کند تا از مناسب بودن تجهیزات ورزشی اطمینان حاصل کنید. راکت های سخت تر اغلب می تواند به کاهش فشار وارد بر بازو کمک کند، در نتیجه از ماهیچه ی ساعد کار زیادی کشیده نمی شود. چنانچه راکت شما بیش از حد بزرگ باشد، آن را با یک راکت کوچکتر تعویض کنید تا از بازگشت علایم بیماری جلوگیری کنید.

    فیزیوتراپی: انجام ورزش های خاص به تقویت عضلات ساعد کمک می کند. فیزیوتراپ شما همچنین ممکن است روش هایی مثل اولتراسوند، ماساژ یخ یا تکنیک های تحریک کننده ی عضله به کار گیرد تا بهبود عضله را سرعت بخشد.

    بریس یا آتل مخصوص: با استفاده از بریس در قسمت پشت ساعد، می توان به کاهش علائم بیماری تنیس البو کمک کرد. این کار باعث کاهش علایم بیماری توسط استراحت دادن عضلات و تاندون ها می شود.

    تزریق استروئیدها: استروئیدهایی مثل کورتیزون، داروهای ضد التهاب بسیار موثری هستند. پزشک شما ممکن است به درون ماهیچه ی آسیب دیده استروئید تزریق کند تا علایم درد و ورم را کاهش دهد.

    شوک ویو تراپی: طی شوک ویو درمانی، امواج صوتی به بازو منتقل می شود. این امواج صوتی موجب تسریع در پروسه ی بهبودی طبیعی بدن می شود. شوک ویو درمانی توسط پزشکان زیادی مورد آزمایش قرار گرفته است، اما منابع اندکی تاثیر آن را نشان داده اند.

                                 

چنانچه علایم بیماری شما پس از گذشت 6 تا 12 ماه از درمان تنیس البو رفع نشود، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند. اغلب روش‌های جراحی تنیس البو یا آرنج تنیس بازان شامل جدا کردن ماهیچه آسیب دیده و اتصال مجدد ماهیچه سالم به استخوان می‌شود. روش صحیح جراحی برای شما به طیفی از عوامل خاص بستگی دارد. این عوامل شامل دامنه جراحت، سلامت عمومی بدن و نیازهای شخصی شما می شود. در مورد گزینه های درمانی و خطرات احتمالی همراه با هر روش درمانی، با پزشکتان صحبت کنید.

 

جراحی باز

 

رایج‌ترین روش ترمیم آرنج تنیس بازان، جراحی باز است. در این روش برشی بر روی بازو ایجاد می‌شود. جراحی باز معمولا به صورت سرپایی انجام می‌شود و به ندرت به بستری شدن در بیمارستان نیاز دارد.

 

عمل جراحی آتروسکوپی

 

تنیس البو را همچنین می‌توان با استفاده از وسایل بسیار کوچک و ایجاد برش‌های کوچک ترمیم کرد. همانند جراحی باز این روش نیز به صورت سرپایی انجام می‌شود.

 

خطرات عمل جراحی

 

مانند هر عمل جراحی، خطراتی در عمل جراحی آرنج تنیس بازان یا  تنیس البو وجود دارد. رایج ترین مواردی که باید مورد بررسی قرار گیرد، شامل موارد زیر می شود:

 

    عفونت

·         آسیب به عصب و رگ های خونی

·         احتمال توانبخشی پس از مدت طولانی

·         از دست دادن قدرت

·         از دست دادن انعطاف پذیری

·         احتمال احتیاج به جراحی مجدد

 

توان‌بخشی پس از جراحی

 

فعالیت‌های توان‌بخشی پس از عمل جراحی عبارت‌اند از استراحت، ورزش و روش‌های درمانی محتاطانه که این فعالیت‌ها به بهبودی شما کمک خواهند کرد. میزان موفقیت شما در برنامه‌ی توان‌بخشی، به میزان همکاری با پزشک و فیزیوتراپیست و همچنین نحوه‌ی مدیریت بهبودی در منزل به‌صورت روزانه، بستگی دارد. هیچ دو برنامه‌ی توان‌بخشی، مانند یکدیگر نیستند. مدت زمان موردنیاز برای اجرای برنامه‌ی توان‌بخشی، به میزان جراحت قبل از انجام عمل جراحی، نوع عمل جراحی انجام‌شده و میزان فعالیت و سلامتی شما قبل از انجام عمل، بستگی دارد.