Dr.Majid Dastani PT, Bcs,Msc, DPT

قفل شدن زانو از شایع ترین شکایات افراد است که به عللی چون آرتروز و زمین خوردن صورت می پذیرد که با تشخیص توسط آرتوسکوپی می توان با روش های فیزیوتراپی از جمله تجویز سرما و گرمادرمانی، برق درمانی و تجویز ورزش های ویژه آن را درمان کرد.

پیشگیری از زمین خوردن در زمین های یخ زده و لغزنده از آسیب های زانوو قفل شدگی جلوگیری می کند. راهکارهایی که پزشکان برای مقابله با این مشکل ارائه داده اند را با هم می خوانیم

▪ شایع ترین عارضه قفل شدگی: یکی از شکایات شایع در بیماران مراجعه کننده به کلینیک های طب فیزیکی و توانبخشی قفل شدن مکرر زانوها است.

 

▪ تشخیص قفل شدگی زانو با آرتروسکوپی: شرح حال و معاینه بالینی، عکس و MRIو در نهایت انجام آرتروسکوپی به مشخص شدن علت قفل شدگی زانو کمک می کند.

 

منیسک یکی از علت های قفل شدگی زانو: قفل شدگی زانو علل گوناگونی دارد برای مثال ممکن است در موارد پیشرفته آرتروز، قطعه ای از استخوان ران جدا شده و در فضای مفصلی زانو سرگردان شود، همچنین آسیب های منیسک های زانو از علل قفل شدگی و تورم تأخیری زانو به شمار می روند.

 

▪ درمان قفل شدگی زانو متفاوت است: درمان و توانبخشی در قفل شدگی زانو براساس علت به وجود آورنده آن متفاوت است گاه می توان با استفاده از درمان های فیزیوتراپی از جمله تجویز سرما و گرمادرمانی، برق درمانی و تجویز ورزش های ویژه برای تقویت عضلات اطراف زانو به خصوص عضله چهار سر ران و عضلات نزدیک کننده و خم کننده ران ها و نیز تمرینات کششی عضلات خارج ران ها پیش از اینکه مفاصل زانو دچار تخریب شدید و پیشرفته شوند درد بیمار را کاهش و سبب بهبود عملکرد وی شد.

● قفل شدگی زانو به دلیل زمین خوردن

 

نکته مهم برای پیشگیری از قفل شدگی زانو ، پیشگیری از زمین خوردن و آسیب های ناشی از سر خوردن در محیط های لغزنده همچون زمین های برفی و یخ زده است.

 

▪ استفاده از کفش مناسب: از جمله اقدامات مفید دیگر برای پیشگیری از زمین خوردن می توان به استفاده از کفش های مناسب با کفی آجدار و پاشنه مناسب و استفاده از وسایل کمکی حرکت همچون عصا (به خصوص در مبتلایان به آرتروز)، آموزش برداشتن گام های کوتاه و مطمئن و انجام ورزش های تقویت عضلات کمر ، کمربند لگنی و اطراف زانوها و نیز انجام تمرینات تعادلی در سالمندان اشاره کرد.

 

▪ گرم کردن صحیح بدن قبل از مسابقات: انجام ورزش در زمین های مناسب و آماده و نیز گرم کردن صحیح بدن و ورزش های کششی پیش از انجام مسابقات از جمله مواردی است که از شیوعآسیب  منیسک  زانو  در ورزشکاران می کاهد

 

                                 

با وجودی که سن عامل اصلی برای ابتلا به آرتروز زانو است، اما ممکن است بعضی اوقات جوانان نیز دچار ابتلا به این بیماری شوند . در بعضی از افراد، این مشکل می‌تواند جنبه ارثی داشته باشد. اما برای سایر افراد، ارتروز زانو می‌تواند در نتیجه وارد شدن آسیب یا عفونت و یا حتی اضافه وزن ایجاد شود.

 

علت‌ها و دلایل

 

آسیب دیدگی زانو از رایج ترین علت ساییدگی زانو است اما موارد دیگری هم مانند بیماری آرتروز زانو باعث از بین رفتن و ناراحتی مفصل میشود.علل شایع زانو درد در افراد جوان تر عبارتند از استفاده بیش از حد از زانو و آسیب دیدگی. همچنین زانو درد می تواند ناشی از عفونت (به عنوان مثال استئومیلیت، بورسیت سپتیک) و بیماری هایی خاص باشد. سوزن سوزن شدن زانو یک وضعیت بسیار آزاردهنده و مضطرب کننده است که ممکن است نگذارد که فعالیت‌های روزمره و روتینی خود را انجام دهید. گاهی گزگز زانو عاجز کننده می‌باشد طوری که شما احساس کنید که یک اتوی داغ بر روی مفصل گذاشته شده است.

 

•        پا به سن گذاشتن

 

•        چاقی

 

•        استعداد ژنتیکی

 

•        آسیب دیدن مفصل زانو

 

•        ورزش نکردن، سبک زندگی بی‌تحرک

 

•        ضعف عضلانی ـ عضله‌های چهارسر ضعیف (عضله‌های کشاله ران که به زانو متصل می‌شوند.)

 

•        استفاده بیش از اندازه طولانی مدت، تحمیل کردن وزن فراوان بر زانو (انجام مکرر حرکت‌هایی چون سر پا نشستن، زانو زدن همراه با بلند کردن اشیاء سنگین یا فعالیت‌های پربرخوردی مانند دویدن سریع یا آهسته)

 

•        انحراف پا

 

•        کفش نامناسب (پاشنه بلند)

 

علائم و نشانه ها

 

 از علایم آرتروز زانو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

 

 علائم استئو آرتریت و علائم ساییدگی زانو اغلب به آرامی رشد کرده و با گذشت زمان تشدید می شود. علائم و نشانه های آرتروز زانو شامل موارد زیر هستند:

 

 شایع ترین علت درد زانواست . درد زانو یک روز وجود داشته و روز دیگر وجود ندارد، احتمالاً سطح کم این زانو درد بطور مزمن در طولانی مدت احساس می شود و بطور متناوب با وارد آمدن فشار عود می کند؛ ممکن است درد ساییدگی مفصل زانو در هنگام انجام فعالیت های خاص همچون خم شدن، زانو زدن، چمباتمه زدن، یا بالا رفتن از چهارپایه افزایش پیدا کند.

 

• حساسیت. مفصل شما ممکن است در هنگام وارد شدن فشار اندک به آن دچار ناراحتی شود. همینطور ممکن است زانو شما نسبت به لمس کردن حساس شود. حساسیت به لمس از دیگر علائم آرتروز زانو محسوب می شود.

 

• خشکی زانو. سفت شدن مفاصل می تواند هنگامی قابل توجه باشد که شما صبح از خواب بیدار می شود یا برای یک مدت بی حرکت هستید. درد و سفتی زانو پس از عدم تحرک طولانی یا استراحت افزایش پیدا می کند و به این دلیل است افراد این درد را بیشتر در زمان بیدار شدن از خواب احساس می نمایند.

 

• از دست دادن قابلیت انعطاف پذیری. این حالت نیز از علایم ساییدگی زانو است و ممکن است شما توانایی حرکت دادن کامل مفاصل خود را نداشته باشید. فردی که به علائم آرتروز زانو متوسط تا پیشرفته مبتلا می باشد ممکن است حتی توانایی راست کردن زانوی خود را نداشته باشد.

 

• صدا دادن زانو یا احساس سایش. شما ممکن است تق تق زانو یا احساس سایش در زمان استفاده از مفصل داشته باشید.

 

• ورم زانو. ساییدگی استخوان ها ممکن است باعث التهاب و خراشیدگی زانو شود (برای مثال در محل مایع زانو). ورم زانو ممکن است با احساس گرما همراه باشد که این احساس می تواند حتی تا حد احساس سوختگی نیز تشدید شود. علاوه بر این زانو ممکن است حتی قرمز و در محل تماس گرم شود.

 

تشخیص

 

تشخیص زود هنگام آرتروز زانو و درد پشت زانو باعث جلوگیری از آسیب دیدگی دائمی می‌شود. که آرتروز معمولا با بررسی سابقه پزشکی و معاینه زانو تشخیص داده می‌شود. تصویربرداری با اشعه ایکس در کنار آزمایشات تصویربرداری دیگر از قبیل ام آر ای برای تشخیص علل زانو درد و ارتروز زانو موثر است. تصاویر اشعه ایکس، باریک شدن فضای بین استخوان‌ها، شکل گیری خار استخوانی و کیست‌ها را می‌توانند نشان دهند. تصاویر ام آر ای وقتی توصیه می‌شود که تصاویر اشعه ایکس دلیلی مشخص برای درد مفصل زانو ارائه نکند یا وقتی که تصاویر اشعه ایکس نشان دهد که بافت های دیگر مفصل ممکن است آسیب دیده باشد.

 

راه ها و روش های درمان

 

همانطور که گفته شد آرتروز زانو درمان قطعی ندارد خود مدیریتی ،رژیم غذایی و کار از جمله درمان های اولیه آرتروز زانو به شمار می آید. همچنین با روش ها موثر بسیاری می توان کاملا آن را کنترل و علائم ناشی از آن را برطرف کرد :

 

دارو درمانی

 

داروهای زیادی برای درمان ارتروز زانو وجود دارند، از آن جایی که افراد واکنش های متفاوتی به انواع دارو نشان می دهند، پزشک به طور مداوم با بیمار خود در تعامل خواهد بود تا بتواند نوع دارو و دوز ایمن و موثر را برای درمان آرتروز زانوی بیمار خود تشخیص دهد و تجویز کند .

 

• داروی مسکن غیر مخدر و داروهای ضد التهاب معمولا اولین داروهایی هستند که در مراحل اولیه درمان آرتروز زانو تجویز می شوند. ساده ترین نوع این مسکن ها ( که به صورت بدون نسخه نیز قابل تهیه است) استامینوفن می باشد.

 

• نوع دیگری از داروها که در تسکین درد آرتروز زانو موثرند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می باشند . نمونه های رایج این دارو ها که با نام NSAID شناخته می شوند ، ایبوبروفن و ناپروکسن هستند .

 

• کورتیکواستروئید ها (کورتیزون) : این داروها مواد ضدالتهاب بسیار قوی هستند که می توان هم به صورت خوراکی و هم تزریق مستقیم به مفصل آن را استفاده کرد. تزریق کورتیزون به مفصل موجب تسکین چشم گیر درد و التهاب می شود. البته به علت عوارض جانبی احتمالی که این دارو دارد، پزشک تعداد تزریقات این دارو در طی یکسال را برای بیمار محدود خواهد کرد.

 

• داروهای تقویت مفاصل مانند گلوکز آمین و کوندراتین ، با استفاده از این داروها مواد حیاتی که به صورت طبیعی در غضروف زانو وجود دارد به بدن شخص رسانده می شود.

 

 

تزریق ژل به زانو

 

مایع مفصلی درون زانو دارای ماده ای به نام هیالورونیک اسید می باشد که باعث ایجاد چسبندگی و غلیظ شدن مایع مفصلی و بالا رفتن خاصیت ارتجاعی و جذب فشار در مفصل می شود. در افراد مبتلا به آرتروز زانو تولید ماده ی هیالورونیک اسید کاهش میابد و غلظت این ماده در مفصل زانو کمتر از میزان عادی است که باعث می شود مایع مفصلی کتر حالت ژله ای خود را داشته باشد و کمتر اصطحکاک مفصل را کاهش داده و ضربه و فشار وارد شده به مفصل را کنترل کند.

 

در روش تزریق ژل به زانو در طی سه هفته ، سه بار ماده ای حاوی اسید هیالورونیک به مفصل زانو تزریق می شود تا اصطحکاک و سایش مفصلی را کاهش دهد و به خاصیت جذب شوک و ضربه در مفصل زانو کمک کند. تزریق ژل به زانو برای مدت حداقل شش تا نه ماه علائم ناشی از علت آرتروز زانو را از بین می برد. در صورتی که علائم دوباره عود کنند می توان تزریق را دوباره تکرار کرد. درصد موفقیت این درمان حتی در موارد بسیار شدید آرتروز زانو ، بسیار بالا است .

 

زانو بند طبی مخصوص

 

زانو بند هایی مخصوصی برای کاهش بار وارد شده به زانو وجود دارند که برای افراد مبتلا به ساییدگی مفصل زانو طراحی شده اند . معمولا در آرتروز زانو ، یک طرف از غضروف زانو بیشتر تحلیل میرود و فرسایش میابد که باعث می شود زاویه ی بین استخوان ران و ساق پا غیر طبیعی شود و این دو استخوان در یک سمت ( همان سمتی که غضروف آسیب بیشتری دیده است) سایش بیشتری روی هم داشته باشند. زانو بند مخصوص از طریق تغییر زاویه بین استخوان ساق و ران پا ، فشار وارد شده به مفصل زانو را کاهش می دهد و باعث کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی مفصل زانو می شود.

 

تصاویر اشعه ایکس از زانو به خوبی فاصله بین استخوان ران و ساق پا در نواحی مختلف مفصل را نشان می دهد. پزشک شما با استفاده از این تصاویر می تواند مشخص کند که استفاده از بریس مخصوص برای شما می تواند مفید باشد یا نه و با توجه به وضعیت شما و محل آسیب دیدگی غضروف، زانو بند مخصوص شرایط مفصل زانوی شما را تجویز کند.

 

کفش و کفی طبی و وسایل کمکی

 

استفاده از کفی های طبی مخصوص که شوک وارد شده به پا را جذب می کنند می توانند تاثیر زیادی در کاهش فشار وارد شده به مفصل زانو داشته باشند.در صورتی که آرتروز زانو بسیار پیشرفته باشد ممکن است به بیمار استفاده از عصا یا واکر توصیه شود تا از درد شدید و فشار وارد شده به زانو کاسته شود.

در موارد آرتروز خفیف نیز یک کفی یا پد مخصوص پاشنه برای بیمار تجویز می شود . این کفی ها و پد های مخصوص پاشنه با تغییر زاویه قرار گیری پا روی زمین ، زاویه بین استخوان ران و ساق پا را نیز اصلاح می کنند و در واقع مانند بریس های مخصوص زانو که در بالا به آن اشاره شد ، عمل می کنند و از فشار وارد شده به زانو در سمتی که غضروف آسیب بیشتری دیده است ، می کاهند.

 

 

 

روش های درمانی مکمل

 

انجام برخی روش های درمانی مکمل مانند استفاده از پمادها ی مخصوص حاوی کپساسین ، انجام درمان طب سوزنی و استفاده از مکمل های غذایی ( حاوی گلوکوز آمین و کوندراتین و SMAe ) نیز در کنار سایر روش های درمانی گفته شده می تواند موثر باشد.

 

 

عمل جراحی

 

در موارد نادری ، در صورتی هیچ کدام از روش های درمانی کمکی به کاهش علائم ناشی از آرتروز زانو نکند انجام جراحی زانو تجویز می شود.

 

                                 

آرتروز زانو یا استئوآرتریت یا ساییدگی زانو بیماری شایعی است که مهمترین علامت آن دردوخشکی زانو است.

گرچه درمان زانو درد و کاهش درد شدید آرتروز زانو تنها با انجام تعویض مفصل امکانپذیر است برای درمان آرتروز زانو  موارد خفیف تر از روش های مختلفی استفاده میشود. یکی از این درمان آرتروز زانو استفاده از کفش های مخصوص طبی و فیزیوتراپی  است.

فیزیوتراپی نقشی حیاتی در درمان آرتروز زانو بدون انجام جراحی دارد. فیزیوتراپی برای تسکین زانو درد و بهبود دامنه حرکتی، همانند آرتروز گردن استحکام و بهبود عملکرد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شروع علائم آرتروز زانو و ساییدگی مفصل آن معمولا از طرف داخلی آن است یعنی طرفی از زانو که به زانوی دیگر نزدیک تر است. از راه هایی که برای کاهش علائم آرتروز زانو در این مرحله پیشنهاد شده است کم کردن فشاری است که از جانب وزن بدن به این قسمت از زانو وارد میشود و راه حل پیشنهادی استفاده از کفش طبی است.

کفش طبی که از آن استفاده میشود تفاوتی با یک کفش معمولی ندارد بجز اینکه در زیر آن یک کفی گوه مانند گذاشته شده به نحوی که طرف کلفت تر گوه در سمت خارجی کف پا قرار میگیرد. این کار با این هدف انجام میشود که با تغییر در امتداد ساق، فشار به قسمت داخلی زانو کاهش یافته و در نتیجه درد آرتروز زانو ناشی از ساییدگی زانوکم شود.

در مطالعه ای که اخیر در دانشگاه منچستر انگلستان صورت گرفته است ارتباط بین استفاده از این وج Wedge یا گوه در زیر کفش های طبی و تاثیر آن در کاهش درد زانو ناشی از آرتروز زانو مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه بررسی هایی را که دیگر محققین تا زمان حال در این مورد انجام داده اند گردآوری شده است. مجموعه این تحقیق ها بر روی 885 بیمار صورت گرفته که در 502 نفر از آنها از کفش طبی استفاده شده است.

نتیجه بررسی و مقایسه بیمارانی که از کفش طبی استفاده کرده بودند با کسانی که کفش های معمولی پوشیده اند نشان داد که استفاده از کفش های طبی تاثیری در میزان کاهش زانو درد ناشی از آرتروز زانو نداشته است.

 

                                 

 

اگر این مشکل شماست، بهتر است در مورد آن اطلاعاتی داشته و برای بهبود آن کاری انجام دهید. یکی از مشکلاتی که ممکن است برای زانوها پیش بیاید آرتروز زانو است.

 

آرتروز زانو یکی از عوامل شایع ایجاد درد در افراد بالای 40 سال محسوب می‌شود و شایع‌ترین بیماری تخریبی میان مفاصل بدن است. میزان ابتلا به این بیماری در خانم‌ها نسبت به آقایان بیشتر است.

«یکی از مشکلات شغلی که در هر کار و فعالیتی احتمال بروز آن وجود دارد، آرتروز است. آرتروز به معنای تخریب غضروف مفاصل زودتر از موعد مقرر است.»

«با انجام ورزش‌های ملایم به مدت 30 دقیقه در روز می‌توانیم فشارهایی را که در طول روز به بدن وارد می‌شود، کاهش دهیم. در حقیقت با ورزش به نوعی بدن را در برابر این فشارها تقویت می‌کنیم؛ البته مهم است بدانیم رفت و آمدها چه از خانه به محل کار و بالعکس و چه در محیط کار و منزل، به هیچ وجه جای ورزش را نخواهند گرفت و حتی می‌تواند فشارهای وارد بر بدن را نیز افزایش دهد.»

 

«ورزش تعریف مشخص خود را دارد و به معنای همراه کردن جسم و روح با هم است. به همین دلیل فعالیت‌های روزمره نمی‌تواند جایگزین مناسبی برای ورزش باشد. زمانی که شرایط ورزش فراهم نباشد، آن حرکات، تنها فشاری بر بدن محسوب می‌شوند.»

 

علائم آرتروز

 «از اولین نشانه‌های آرتروز کاهش عملکرد زانوی فرد است. همچنین تورم، خشکی مفاصل در صبحگاه که کمتر از 30 دقیقه طول بکشد، بدشکلی و ناصافی سطوح مفصلی و وجود صداهای غیرمتعارف از جمله دیگر علائم آرتروز هستند.»

 

عوامل موثر در ایجاد آرتروز

  «عوامل ارثی، جنسیت، عوامل هورمونی، عوامل شغلی، چاقی و پوکی استخوان می‌توانند از جمله علل موثر در بروز آرتروز باشند. به علاوه ورزش‌های شدید، افزایش سن، استعمال دخانیات، یا حتی ضربه نیز می‌توانند باعث بروز این مشکل شوند.»

آرتروز زانو

یکی از شایع‌ترین انواع آرتروز که خیلی از افراد با آن درگیرند، آرتروز زانو است. باید بدانیم در هر شغلی (در میان افرادی که زیاد در حالت ایستاده به سر می‌برند یا افرادی که بیش از حد معمول می‌نشینند) احتمال بروز آرتروز وجود دارد. شاید بتوانیم بگوییم که آرتروز زانو در بیشتر اقشار جامعه دیده می‌شود.

 

«به علاوه این مشکل میان خانم‌ها بیشتر از آقایان دیده می‌شود. عوامل هورمونی و کم‌تحرکی خانم‌ها نیز می‌تواند از جمله دلایل این مساله باشد. در مورد افراد چاق نیز همین طور است؛ این مشکل میان این گروه بیشتر دیده می‌شود.»

 درمان و روش‌های کنترل آرتروز :«بهتر است بگوییم که می‌توانیم جلوی پیشرفت آرتروز را بگیریم یا روند آن را کند کنیم.»

 

توصیه‌هایی برای مبتلایان به آرتروز

عالمی به روش‌هایی برای کنترل پیشرفت بیماری اشاره کرده و می‌افزاید: «بهتر است افرادی که دچار آرتروز زانو هستند در منزل از صندلی‌های بلند استفاده کنند.

به این معنی که هنگام نشستن، کف پاها بالاتر از سطح زمین قرار گیرد. بعلاوه استفاده از سرویس‌های بهداشتی فرنگی نیز می‌تواند به این افراد کمک کند. کاهش مدت زمان راه‌رفتن و پوشیدن کفش‌هایی دارای کفی نرم نیز می‌تواند کمک موثری باشد. همچنین بهتر است این افراد از بالا و پایین رفتن از پله‌ها، دوزانو یا چهارزانو نشستن نیز اجتناب کنند. ورزش درمانی نیز از دیگر راه‌هایی است که به این بیماران توصیه می‌شود.»

 

ورزش مناسب آرتروز زانو

ورزشی که بعد از انجام آن، درد مفاصل بیشتر از 2 ساعت ادامه پیدا کند، یک علامت هشداردهنده است. در این مواقع باید شدت ورزش را کاهش دهیم. ورزش همچنان که بر استحکام مکانیکی و تقویت عضلات موثر است می‌تواند روی تغذیه غضروف نیز اثر بگذارد. بعلاوه ورزش باعث افزایش جریان خون می‌شود و به انعطاف‌پذیری مفصل کمک می‌کند. یکی دیگر از فوایدی که ورزش برای این گروه از افراد در بر خواهد داشت، کاهش وزن است. زیرا یکی از نکات مهم در ارتباط با آرتروز زانو کاهش وزن است.

ورزش‌های انعطاف‌پذیری مانند کشش عضلات اطراف مفصل، ورزش‌های قدرتی و ورزش‌های هوازی مانند شنا، ورزش در آب و پیاده‌روی، ورزش‌هایی مناسب هستند؛ البته برای هر نوع از آرتروز و برای هر شخص باید ورزش خاص خود او و اغلب متفاوت با دیگران توصیه شود. بنابراین بهتر است که این کار را به متخصص بسپاریم.»

 

                                 

 

ورم زانو می‌تواند در اثر ضربه، استفاده مفرط مداوم یا بیماری باشد. ورم مفصل زانو موجب محدودیت عملکرد و کاهش انعطاف‌پذیری این مفصل می‌شود؛ به عبارتی منجر به سفتی و خشکی زانو می گردد. برای مثال ممکن است بیمار به راحتی نتواند زانوی ورم کرده را کاملاً خم یا صاف کند و همچنین زانو در حالت دراز کردن پا در زاویه ۱۵ تا ۲۵ درجه قرار بگیرد. احتمال دارد ورم زانو، بسته به عارضه زیربنایی و دامن زننده به تورم، با هیچ علامت دیگری توأم نباشد یا از سوی دیگر با درد، قرمزی و یا عدم تحمل وزن بدن همراه باشد. بیمار طبعاً تمایل دارد تا به علت احتمالی ورم زانو پی ببرد و علائم را به منظور پیشگیری از بروز مشکلات بیشتر درمان کند؛ خواه ورم زانو تنها اندکی موجب آزارش باشد، خواه وی را دچار دردی توان‌فرسا سازد. ورم مزمن یا طولانی مدت به آسیب بافت مفصل، تحلیل غضروف و نرم شدن استخوان می‌انجامد، بنابراین بهتر است هر چه سریع‌تراقدام به درمان ورم زانو نمود.

 

علائم ونشانه ها

 

ورم زانو در داخل آن باعث ایجاد علائم زیر می شود:

 

1-  بروز درد و گرفتگی در کل زانو

 

2-  شما ممکن است به دلیل تجمع مایع در زانو در خم کردن زانو با مشکل مواجه شوید و زمانیکه بخواهید مفصل را خم کنید، با درد مواجه شوید.

 

3-  بروز درد هنگام پیاده روی

 

4-  اگر دچار آسیب دیدگی های غضروف ها و لیگامنت ها (بافت های قوی که استخوان ها را به یکدیگر متصل کرده است)شوید، زانوی شما استقامت کافی نخواهد داشت. ممکن است مفصل زانو قفل شود ناگهانی خم شود و تعادل خود را از دست دهید (دریک موقعیت خاص دچارگرفتگی شود) گرفتگی ایجاد می شود.

 

5-   با شکستگی غضروف ها و استخوان های مفصل صدای قرچ قروچ بلندی در زمان آسیب دیدگی یا بعد از آسیب دیدگی زمانیکه بخواهید مفصل را حرکت دهید ایجاد می شود.

 

6-  در مفصل گرمای زیادی ایجاد می شود و قرمز می شود.

 

7-  در اطراف مفصل کبودی ایجاد می شود.

 

ورم زانو در بیرون آن باعث ایجاد علائم زیر می شود:

 

1-  بروز درد مستقما در ناحیه آسیب دیده

 

2-  قرمزی و افزایش حرارت در ناحیه متورم

 

3-  زمانیکه دچار آسیب دیدگی لیگامنت شده اید و قصد چرخش یا پرش دارید مفصل زانوی شما ناگهان خم می شود.

 

4-  فعالیت هایی که باعث ایجاد فشار روی ساختارهای آسیب دیده می شود، می تواند باعث افزایش درد و ورم زانو شود.

 

5-  زانو زدن و خم شدن میتواند باعث افزایش درد و ورم زیر زانو، بالای زانو و جلوی زانو شود.

 

6-  ممکن است مسقیما در قسمت بالا و زیر ناحیه آسیب دیده کبودی ایجاد شود

 

                                 

.

تعویض مفصل زانو یک جراحی مرسوم است که در آن مفصل زانو آسیب دیده با مفصل مصنوعی ( پروتز) جایگزین می شود. افراد بالغ در هر سنی می توانند کاندید جراحی تعویض مفصل زانو باشند. اگر چه این جراحی اغلب در سنین 60 تا 80 سال انجام می شده است ولی امروزه بسیاری از افراد در سنین پایین تر این جراحی را انجام می دهند. پروتز های مدرن امروزی طوری طراحی شده اند که حداِقل برای مدت 20 سال دوام داشته باشند خصوصا اگر فرد از زانوی تعویض شده به خوبی مراقبت کرده و ان را تحت فشار زیاد قرار ندهد.

چه زمانی نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو وجود دارد؟

جراحی تعویض مفصل زانو زمانی توصیه می گردد که مفصل فرسوده و یا آسیب دیده باشد به طوری که حرکات و آزادی عمل فرد را محدود کرده باشد و فرد درد همیشگی حتی در مواقع استراحت داشته باشد. بیشترین عاملی که منجر به جراحی تعویض مفصل زانو می شود استؤارتریت ( ارتروز) است. عوامل دیگر عبارتند از: روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتویید)، مرگ استخوان به دلیل مشکلات خون رسانی(avascular necrosis)، اسیب های مفصلی زانو، دفورمیتی های زانو همراه با درد و از بین رفتن غضروف مفصلی.

کدام بیمار نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو دارد؟

بیماری که درد شدید همراه با تورم و خشکی در مفصل زانو دارد و ازادی حرکتش محدود شده باشد.

بیماری که درد مفصل زانو او به قدری شدید است که در کیفیت زندگی او و انجام فعالیت های زندگی (خرید رفتن، حمام کردن، سر کار رفتن و ...) و حتی خواب فرد تاثیر مخرب و منفی گذاشته است.

بیماری که به دنبال درد و محدودیت حرکتی دچار افسردگی شده باشد.

عموما جراحی تعویض مفصل زانو به افرادی توصیه می شود که اقدامات درمانی دیگر نظیر فیزیوتراپی و تزریق های داخل مفصلی تاثیری در بهبودی وی نداشته است.

چه اقداماتی قبل از جراحی تعویض مفصل زانو لازم است؟

تا قبل از عمل جراحی فرد باید تا جایی که امکان دارد خود را فعال نگه دارد. تقویت عضلات اطراف مفصل زانو میتوانند کمک بسیار زیادی در سرعت و روند بهبودی فرد پس از انجام جراحی داشته باشند. فعالیت هایی مانند پیاده روی و شنا ازچند هفته قبل از عمل جراحی نیز می توانند در این زمینه مفید باشند. همچنین ممکن است نیاز به یک دوره فیزیوتراپی جهت یادگیری و انجام ورزش های قبل ازعمل بنا به نظر جراح وجود داشته باشد.

روند بهبودی پس از جراحی تعویض مفصل زانو به چه صورت است؟

فرد بین 2 تا 5 روز ممکن است در بیمارستان بستری باشد. اکثر افراد میتوانند عصا و وسایل کمکی راه رفتن را بعد از 6 هفته پس از جراحی کنار بگذارند و پس از 8 تا 12 هفته می توانند رانندگی کنند.

بهبودی کامل می تواند تا 2 سال طول بکشد تا بافت اسکار کاملا ترمیم شده و عضلات به وسیله تمرین های تقویتی به قدرت و کارایی نرمال بازگردند.

چه تهدیدهایی درجراحی تعویض مفصل زانو وجود دارد؟

این جراحی بسیار شایع بوده و اکثر افرادی که این جراحی را انجام می دهند هیچ گونه مشکلی ندارند.اگرچه مانند هر جراحی دیگری ممکن است خطراتی با احتمال بسیار کم داشته باشد. این خطرات شامل: خشکی در مفصل، عفونت زخم، عفونت عمقی داخل مفصلی ( نیاز به انجام جراحی مجدد دارد.)، خونریزی داخل مفصلی، اسیب های لیگامانی، عروقی و اعصاب اطراف زانوی جراحی شده، باقی ماندن درد در مفصل، ایجاد شکستگی در استخوان در اطراف مفصل در حین جراحی و یا بعد از ان.

در بعضی موارد نیز، مفصل تعویض شده ثبات کامل ندارد و نیاز به جراحی مجدد پیدا می کند.

اقدامات پس از جراحی:

پس از جراحی تعویض مفصل زانو رعایت یکسری اقدامات احتیاطی جهت بهبودی مفصل و جلوگیری از دررفتگی و اسیب مفصل جراحی شده ضروری میباشد.

در صورت وجود تورم و گرما در مفصل جراحی شده یخ گذاری انجام دهید. یخ گذاری باید به صورت منظم بین 15الی 20 دقیقه و5 نوبت در روز انجام شود.

در طول 2تا 3 هفته اول تنها باید به صورت طاق باز بخوابید و از غلت زدن ،خوابیدن به پهلو و چرخش بدن یا پاها خودداری کنید.

در سه ماه اول بعداز جراحی هنگام خوابیدن به پهلو باید میان

پاهایتان بالش بگذارید به طوری که از بالای زانو تا مچ پای

شما قرار گیرد.

*بهتر است مفصل زانوی خود را بیشتر از 110 درجه خم نکنید.

به علت اینکه تا مدت سه ماه پس از جراحی نباید مفصل زانوی خود را بیشتر از حد مجاز خم کنید،بهتر است ارتفاع تمامی سطوحی که روی ان مینشینید،اعم از صندلی،تختخواب،سرویس بهداشتی و.... حدود 5یا 6 سانتیمتر بالاتر یا هم سطح زانوها باشد.

هنگام نشستن مچ پا یا زانوهایتان را روی هم نیندازید. از انجایکه نمیتوانید برای برداشتن چیزهایی که نیاز دارید مرتبا خم بشوید، کنارصندلی خود یک میز بگذارید و وسایل مورد نیاز خود را روی ان قرار دهید.

روش نشستن :

از یک صندلی محکم دسته دار جهت نشستن استفاده کنید.(توجه داشته باشید صندلی که بر روی ان مینشینید باید شرایط لازم از نظر ارتفاع و بلندی را داشته باشد).به طرف صندلی به عقب بروید تا لبه صندلی را پشت زانوهایتان احساس کنید. سپس پای جراحی شده را به سمت جلو حرکت داده و از عقب دسته صندلی را بگیرید و به ارامی خود را تا روی صندلی پایین اورده و بنشینید.

روش خوابیدن روی تختخواب :

روی لبه تخت بنشینید. رفتن به تخت با تکیه به طرف

جراحی نشده آسان تر است . ابتدا پای جراحی نشده

را بلند کرده و روی تخت قرار دهید سپس به کمک

بازوهایتان به یک طرف تخت سر بخورید و در انتها پای جراحی شده را بالا آورده و روی تخت بگذارید .

آآن نفمتمنآن حتنبنملتنمبتلنمنلhچنانچه سطح تخت شما خیلی پایین است یک تشک دیگر به تخت خود اضافه کنید یا پایه های تخت را روی یک بلوک قرار داده تا ارتفاع تخت افزایش یابد.

طریقه پوشیدن لباس:

پوشیدن یا در اوردن لباس همیشه با پای جراحی شده شروع می شود. ابتدا روی یک صندلی یا لبه تخت بنشینید، برای پوشیدن کفش،جوراب،شلوار و ... از وسایل کمکی مانند گیره دسته بلند و پاشنه کش کفش دسته بلند استفاده کنید . (همواره موارد احتیاطی را در مقابل پای جراحی شده رعایت کنید )

اقدامات ایمنی برای استحمام و سرویس بهداشتی:

افتادن در هر جایی ممکن است اتفاق بیفتد اما احتمال افتادن در دستشویی و حمام از هر جای دیگری بیشتر است .

برای پیشگیری از خطر افتادن به این موارد توجه کنید:

1. فقط از توالت فرنگی باید استفاده کنید.عجله نکنید، به طور مرتب به توالت بروید ودر صورت نیاز یک توالت فرنگی متحرک در کنار تخت داشته باشید.
2. شب ها مسیر اتاق خواب تا سرویس را روشن نگه دارید تا مسیر راه خود را کاملا ببینید.
3. از کفش یا دمپایی مناسب استفاده کنید.
4. اگر احساس سرگیجه یا بی تعادلی دارید با پزشک خود مراجعه کنید.

در سه ماه اول بعد از جراحی از صندلی توالت بالا امده استفاده کنید. برای بلند شدن و نشستن روی توالت فرنگی می توانید از دسته های صندلی توالت یا پیشخوان استفاده کنید.(از جا حوله ای یا جای دستمال توالت برای بلند شدن و نشستن استفاده نکنید)