درد مهمترین علامت این شکستگی ها است. درد در ناحیه کمر احساس میشود و با ایستادن و یا نشستنن بدتر شده و با دراز کشیدن بهتر میشود.
پزشک معالج برای تشخیص عارضه از روش های تصویر برداری مانند رادیوگرافی ساده یا سی تی اسکن یا ام آر آی یا اسکن رادیوایزوتوپ استفاده میکند. بررسی و سنجش تراکم استخوان برای پی بردن به درجه پوکی استخوان ممکن است مورد نیاز باشد.
وقتی مهره دچار استئوپروز یا پوکی استخوان میشود ضعیف میشود. جسم مهره از استخوانی درست شده که مثل اسفنج یا یک کیک دارای خلل و فرج و حفرات کوچکی است. با افزایش سن و به علت استئوپروز این خلل و فرج و حفرات بزرگتر شده و در نتیجه مهره ضعیف میشود.در طول روز بطور طبیعی فشارها و ضرباتی به مهره ها وارد میشوند که مهره ها به راحتی در مقابل آنها مقاومت میکنند. وقتی استخوان مهره ضعیف میشود تحمل مقاومت در مقابل این فشارها و ضربات را از دست میدهد در نتیجه براثر هر ضربه کوچکی که به مهره وارد میشود شکستگی های بسیار کوچکی در مهره ایجاد میشود ( این ضربات و فشارها ممکن است براثر پریدن، جهیدن، چرخیدن، پایین رفتن از پله، افتادن ماشین در دست انداز، بلند کردن یک جسم سنگین یا حتی سرفه و عطسه کردن اتفاق بیفتد).
فرد متوجه این شکستگی ها نمیشود جز اینکه ممکن است در همان زمان قدری کمردرد برای فرد ایجاد شود که بعد از مدتی خوب میشود. شکستگی هم خودبخود جوش میخورد.
به تدریج شکستگی پشت شکستگی اتفاق میفتد و کم کم این شکستگی ها به هم اضافه میشوند. با هر بار شکستگی شکل مهره کمی تغییر میکند. مهره روی خودش خرد میشود. ارتفاع مهره کم میشود و این کاهش ارتفاع بخصوص در جلوی مهره بیشتر است. بهد از مدتی شکل جسم مهره که بصورت یک استوانه است تغییر کرده و ارتفاع جلوی استوانه کم میشود.
وقتی این اتفاق درچند مهره ایکه روی یکدیگر قرار گرفته اند میفتد ستون مهره به طرف جلو خمیده میشود یعنی قوس پیدا میکند. به همین علت فرد کم کم دچار قوز میشود. وی متوجه میشود که کم کم قدش نیز در حال کاهش است.
این شکستگی ها را کمپرشن Compression fracture میگویند. مهره ای که دچار پوکی است هم میتواند مانند هر استخوان دیگر دچار یک شکستگی واحد و بزرگ شود. احتمال این شکستگی ها در مهره پوک شده بیشتر است و این مهره ها بر اثر ضربات به مراتب ضعیف تر از معمول هم دچار شکستگی میشوند.
پوکی استخوان نوعی ضعیف شدن استخوان های بدن با افزایش سن است. پوکی استخوان یا استئوپروز موجب میشود استخوان های ما راحت تر شکسته شوند.
روند پوکی استخوان در طول سالها و بطور مستمر بدون هیچ علامتی پیشرفت میکند تا وقتی که موجب یک شکستگی در بدن ما شود. تازه آن وقت است که ممکن است متوجه وجود آن شویم.
استئوپروز یا پوکی استخوان میتواند در هر نقطه ای از بدن ایجاد شکستگی کند ولی شکستگی های ناشی از پوکی استخوان بیشتر در ستون مهره دیده میشود. این نوع شکستگی هر سال در قریب هفتصد هزار انسان اتفاق میفتد.
نواحی دیگری از بدن که میتواند بدنبال استئوپروز دچار شکستگی شوند استخوان های لگن و مچ دست هستند با این حال شیوع شکستگی ستون مهره بدنبال پوکی استخوان دو برابر دیگر شکستگی ها است
.
درمان اسپوندیلولیز غالباً غیر جراحی است. مهم ترین اقدام درمانی قطع فعالیت های ورزشی است که موجب این عارضه شده است. گاهی اوقات یک بریس کمری و انجام فیزیوتراپی کمک کننده است.
در بیشتر موارد بیمار بعد از مدتی میتواند مجدداً فعالیت ورزشی را به آرامی شروع کند. انجام نرمش هایی برای افزایش قابلیت انعطاف پذیری مهره و تقویت عضلات کمر و شکم بسیار مفید است.
این بیماران باید تحت نظر پزشک باشند. پزشک ارتوپد تا سالها بطور مرتب از ستون مهره رادیوگرافی بعمل میاورد تا اگر بیماری مجدداً عود کرد یا پیشرفت کرد متوجه آن شود.
اگر درد با درمان های ذکر شده خوب نشود و شدت درد به حدی باشد که مانع فعالیت های روزمره فرد شود و یا در مواردی که سر خوردن مهره در حال پیشرفت باشد ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد. در این عمل جراحی مهره پنجم کمری به مهره اول ساکروم جوش داده میشود
.
مهم ترین علت اسپوندیلولیز در مهره عبارتست از :
علل ژنتیکی : در بعضی موارد استخوان قسمتی از مهره که در این بیماری آسیب میبیند بطور مادرزادی ضعیف و سست است. این وضعیت احتمال شکسته شدن این قسمت را بیشتر میکند.
وارد کردن فشار بیش از حد به ستون مهره : بعضی ورزش ها مثل ژیمناستیک، شیرجه و وزنه برداری فشار زیادی به ستون مهره وارد میکند. این فشارها میتوانند موجب شکستگی استرسی مهره شوند.
علائم اسپوندیلولیز ستون فقرات
در بعضی از افراد با وجود اینکه شکستگی وجود دارد دردی احساس نمیشود. درد معمولاً خفیف است و به باسن و ساق تیر میکشد. درد با فعالیت بدنی بیشتر شده و با استراحت کم میشود. این بیماران در حین راه رفتن قدم های کوچک برمیدارند
.
در این عارضه بر اثر ضربات مکرری که به ستون مهره وارد میشود قسمتی از مهره پنجم کمری (گاهی مهره چهارم) به نام پارس اینترآرتیکولاریس Pars interarticularis شکسته میشود.
اگر این شکستگی شدید باشد مهره پنجم به سمت جلو حرکت کرده و روی مهره اول خاجی (ساکروم) به جلو لیز میخورد. این حالت را اسپوندیلولیستزی Spondylolysthesis میگویند. اگر جلو آمدگی مهره زیاد باشد روی ریشه های عصبی فشار وارد میشود و بیمار دچار علائم عصبی میشود
.
شکستگی استرسی مهره که آنرا اسپوندیلولیز Spondylolysis هم میگویند یکی از علل شایع کمردرد در نوجوانان است. این عارضه معمولاً در سنین بلوغ یعنی زمانی که بیمار رشد سریع بدنی و قدی پیدا میکند دیده میشود.
ورزش هایی که در آنها کمر زیاد میچرخد یا به عقب زیاد خم میشود مانند ژیمناستیک شیرجه یا فوتبال میتواند زمینه را برای بروز این بیماری فراهم کند
.
هدف درمان جراحی این شکستگی ها برداشتن فشار از روی اعصاب و جااندازی شکستگی ها است بطوریکه بیمار در کمترین زمان ممکن راه اندازی شود.
جراحی ممکن است با شکاف هایی در پشت یا کنار یا جلوی تنه انجام شود. برای بیحرکت کردن شکستگی در حین جراحی از وسایل فلزی متفاوتی مانند انواع پیچ و میله استفاده میشود.
اکثر شکستگی های کمپرشن و انفجاری با پوشیدن یک بریس به مدت ۱۲-۶ هفته بهبود میابند. در مواردی که این شکستگی ها بسیار شدید بوده و استخوان خرد شده باشد یا به علت خرد شدگی مهره ارتفاع آن خیلی کم شود یا مهره ها در محل شکستگی خیلی زاویه دار شوند و یا آسیب عصبی مهمی به علت تحت فشار گرفتن اعصاب نخاعی بوجود آید پزشک جراح ارتوپد ممکن است تصمیم به عمل جراحی بگیرد.
در حین جراحی قطعات استخوان که به اعصاب فشار وارد میکنند به کنار میروند یا برداشته میشوند و سپس شکستگی به توسط وسایلی پایدار میشود.
در شکستگی های فلکشن دیستراکشن در صورتیکه آسیب فقط در مهره و بصورت شکستگی باشد درمان معمولاً غیر جراحی و با استفاده از بریس بمدت ۱۲ هفته است. در صورتیکه آسیب شامل پاره شدن لیگامان های پشتی ستون مهره باشد معمولاً نیاز به عمل جراحی وجود دارد.
درمان شکستگی های زائده عرضی مهره معمولا بدون نیاز به عمل جراحی است. شکستگی- دررفتگی های ستون مهره ناپایدارند و معمولاً همراه با آسیب های عصبی بوده و نیاز به جراحی دارند.
مهمترین علامت این شکستگی ها درد شدید ستون مهره است که با حرکت شدیدتر میشود. وقتی آسیب نخاع هم ایجاد میشود ممکن است علائمی مثل بیحسی، گزگز شدن، ضعف یا اختلال در دفع ادرار و مدفوع بوجود آید. تشخیص نوع شکستگی و آسیب های همراه معمولاً با استفاده از رادیوگرافی ساده و سی تی اسکن و ام آر آی صورت میگیرد.
