Dr.Majid Dastani PT, Bcs,Msc, DPT

همانطور که گفته شد این آسیب به علت پاره شدن تاندون اکستانسور یا باز کننده بند انتهایی انگشت درست در محل اتصال به بند انتهایی ایجاد میشود. این آسیب معمولا به علت ضربه یک جسم خارجی مانند توپ به نوک انگشت بوجود میاید با این حال ممکن است آسیب های نافذ موجب بریدگی پوست و بدنبال آن بریدگی تاندون در ناحیه شوند.

گاهی اوقات تاندون اکستانسور در محل اتصال به استخوان بند انتهایی پاره نمیشود بلکه تکه ای استخوان را در محل اتصال خود از جا کنده و در واقع ایجاد یک شکستگی میکند.

در مواردیکه ضایعه از نوع تاندونی است عکس رادیوگرافی طبیعی است اما در موارد استخوانی یک تکه شکستگی در بند آخر در رادیوگرافی انگشت دیده میشود. با توجه به تفاوت درمان در این دو نوع انجام رادیوگرافی در انگشت چکشی که بدنبال ضربه ایجاد میشود ضروری است

.

مهمترین علائم انگشت چکشی درد و تورم در سطح پشتی بند انتهایی انگشت است. در این آسیب بیمار قادر نیست بصورت فعال بند انتهایی انگشت خود را راست و مستقیم کند ولی میتواند آن را به کمک دست دیگر صاف کند.

گاهی اوقات به علت تورمی که در مفصل بند انتهایی ایجاد میشود افتادگی آن دیده نمیشود. این امر میتواند تشخیص بیماری را به تاخیر اندازد. با گذشت چند روز و با کاهش تورم این افتادگی بیشتر مشخص میشود.

انگشت چکشی معمولا اختلالی در عملکرد انگشت بیمار ایجاد نمیکند و مشکل بیمار بیشتر شکل ظاهری انگشت است

.

انگشت چکشی بیماری است که به علت پارگی تاندون اکستانسور یا باز کننده انگشت در محل اتصال به بند آخر انگشت ایجاد میشود. نتیجه این پارگی افتادن بند آخر و عدم توانایی بیمار در صاف کردن آن است.

علت ایجاد انگشت چکشی

 شایع ترین علت ایجاد این ضایعه، برخورد توپ با نوک انگشتان می باشد و به همین دلیل به این ضایعه انگشت بیس بال بازان (Baseball finger) هم می گویند چون در این ورزش گیرنده توپ سعی میکند آن را در حالی که از جلو به او نزدیک میشود بگیرد. اگر توپ بجای اینکه در کف دست بازیکن گیرنده بنشیند به نوک انگشت وی ضربه بزند موجب خم شدن شدید و ناگهانی بند انتهایی انگشت میشود.

با خم شدن شدید این بند تاندون اکستانسور انگشت تحت کشش شدید و ناگهانی قرار میگیرد که میتواند موجب پارگی آن شود. پارگی تاندون اکستانسور بند انتهایی انگشت موجب اختلال در عملکرد آن و ناتوانی فرد در راست کردن بند انتهایی میشود

.

کلینوداکتیلی Clinodactyly نوعی تغییر شکل انگشت کوچک دست بصورت انحراف آن بطرف انگشت چهارم است. این تغییر شکل در ۸۰ درصد مبتلایان به سندروم داون دیده میشود.

به نظر میرسد این تغییر شکل مادرزادی انگشت دست در ۱۰ درصد افراد طبیعی جامعه دیده میشود. این تغییر شکل در مردان بیش از زنان دیده میشود. ممکن است یکطرفه یا دوطرفه باشد.

کلینوداکتیلی در غالب اوقات نیاز به درمان ندارد. وقتی که شدت انحراف زیاد و بیش از ۴۵ درجه باشد ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.

کمپتوداکتیلی Camptodactyly نوعی تغییر شکل مادرزادی انگشت کوچک دست بصورت فلکشن یا خم شدن بند اینترفالانژیال پرگزیمال است. یعنی بند اول انگشت کوچک دست (آنکه به کف دست نزدیکتر است) به سمت پشت دست و بند میانی به سمت کف دست منحرف میشود. این تغییر شکل مادرزادی در یک درصد افراد طبیعی جامعه دیده شده و معمولا مشکلی برای فعالیت های روزانه ایجاد نمیکند.

کمپتوداکتیلی ممکن است یکطرفه یا دوطرفه (۶۷ درصد موارد) بوده و گاهی اوقات در انگشت چهارم دست هم دیده میشود. ممکن است ارثی باشد. این تغییر شکل انگشت د رغالب اوقات نیازی به درمان ندارد

.

در مراحل ابتدایی درمان بیماری استفاده از آتل به منظور مدتی بیحرکت کردن انگشت است. در صورتیکه بیمار به این درمان پاسخ مناسبی نداد پزشک از تزریق کورتیکوستروئید در داخل غلاف تاندون فلکسور استفاده میکند. این درمان در ۷۰ درصد موارد  موفقیت آمیز است. با این حال احتمال موفقیت درمان در بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی و دیابت کمتر است.

در صورتی که هیچیک از درمان های ذکر شده موفق نباشند جراح با استفاده از عمل جراحی غلاف تاندون را شکاف میدهد تا بدینوسیله مسیر حرکت تاندون را باز کند

.

چه کسانی بیشتر مستعد برای این بیماری هستند: بیماری معمولا در خانمهای میانسال ( ۴۵ تا ۵۵ سال ) دیده میشود. شیوع بیماری در زنان دو تا شش برابر مردان است. انجام کارهای تکراری با دست و بیماری های روماتیسم مفصلی و دیابت از عوامل زمینه ساز انگشت ماشه ای است. در این بیماری ممکن است چند انگشت با هم درگیر شوند.

انگشت ماشه ای در انگشتان میانی و انگشتری بیشتر دیده میشود.

این بیماری ممکن است بصورت مادرزادی و در نوزادان دیده شود. در این بیماران بیشتر انگشت شست گرفتار میشود

.

انگشت ماشه ای یا تریگر فینگر trigger finger میتواند خود را به اشکال گوناگون نشان دهد

 *   در مراحل ابتدایی بیمار ممکن است فقط دردی در محل اتصال انگشت به کف دست داشته باشد. در این مرحله تشخیص بیماری مشکل است

 *   در مراحل پیشرفته تر انگشت گیر میکند. به این معنی که وقتی بیمار میخواهد انگشت خم کرده خود را راست کند با یک گیر مواجه میشود. با کمی فشار گیر رد میشود و انگشت هم صاف میشود. در حین صاف کردن انگشت ممکن است یک صدای تقه احساس شده یا شنیده شود

  *  در مراحل باز هم پیشرفته تر گیر به راحتی رد نمیشود. بیمار باید از دست دیگرش کمک بگیرد تا با فشار انگشت را صاف کند. در حیت صاف کردن انگشت ممکن است بیمار احساس درد کند.

  *  در مراحل کاملا پیشرفته انگشت اصلا صاف نمیشود

در معاینه این بیماران معمولا یک برجستگی در محل اتصال انگشت به کف دست لمس میشود.

ایجاد برجستگی یا نودول در مسیر تاندون خم کننده انگشت موجب گیر کردن برجستگی در حین حرکت تاندون و در نتیجه بروز علائم بیماری میشود

 علت تریگر فینگر یا انگشت ماشه ای گیر کردن تاندون خم کننده یا فلکسور انگشت در حین عبور از تونل بافتی است که در کف دست قرار دارد. علت این گیر بوجود آمدن یک برجستگی در تاندون است.

وقتی بیمار انگشت خود را خم و راست میکند تاندون باید از داخل غلاف و تونل بافتی که مانند حلقه ای دور تاندون را گرفته عبور کند. وجود برجستگی در قسمتی از تاندون موجب میشود تا عبور آن از درون تونل با مشکل مواجه شده و در آن گیر کند.

در حین خم کردن انگشت چون قدرت عضلات خم کننده انگشت زیاد است این توده از درون تونل عبور میکند و انگشت خم میشود ولی در حین صاف کردن انگشت چون قدرت عضلات باز کننده انگشتان کمتر است ممکن است بیمار نتواند به راحتی انگشت را صاف کند.

درمان ماکروداکتیلی انجام عمل جراحی است و عمل جراحی این بیماری عمل پیچیده ای است چون باید در بافت ها و لایه های متعددی انجام شود.

اعمال جراحی متفاوتی برای این بیماری انجام میشود. یکی از آنها برداشتن چربی های اضافه انگشت و برداشتن پوست و سپس جایگزین کردن پوست برداشته شده با پیوند پوستی است که از دیگر مناطق اندام برداشته شده است. این عمل در چند مرحله و با فاصله سه ماه انجام میشود.

در مواردی ممکن است یک یا دو بند انگشت بزرگ شده قطع شود تا طول انگشت مناسب تر گردد و در مواردی هم ممکن است پزشک مجبور به قطع کل انگشت بزرگ شده بشود

.

ماکروداکتیلی Macrodactyly یک ناهنجاری مادرزادی است که در آن بافت های یک انگشت بخصوص پوست، چربی و اعصاب یک انگشت رشد بیش از اندازه کرده اند و موجب میشوند یک انگشت یا تعدادی از انگشتان اندازه ای بزرگتر از معمول داشته باشند.

در این بیماری انگشت یا انگشتان بزرگتر گرچه ممکن است حجیم تر از دیگر انگشتان باشند ولی سرعت رشد آنها با دیگر انگشتان یکسان است. در مواقعی هم انگشت ناهنجار نه تنها بزرگتر است بلکه سرعت رشد آن هم بیش از دیگر انگشتان است یعنی اختلاف اندازه آن با دیگر انگشتان مرتبا بیشتر میشود.

این بیماری در دست بیش از پا دیده میشود و در ۹۰ درصد موارد اوقات یکطرفه است ولی گاهی در دو دست یا دو پا با هم دیده میشود. در ۷۰ درصد موارد در بیش از یک انگشت دیده میشود.

در مواردی همراه با سینداکتیلی است و انگشتان مجاور به هم متصل میشوند. این ناهنجاری میتواند در بیماری های خاصی مانند نوروفیبروماتوز، ناهنجاری های عروقی، انکندروماتوز متعدد سندروم مافوچی و توبروز اسکلروز دیده شود.

درمان این ناهنجاری بصورت عمل جراحی و خارج کردن انگشت اضافه است. وقتی این انگشت اضافه در طرف شست قرار دارد معمولا بهترین زمان برای جراحی و خارج کردن آن یک و نیم سالگی است. عمل جراحی نباید به بعد از پنج سالگی بیفتد.

وقتی انگشت اضافه در طرف انگشت کوچک است بهتر است در حدود یک سالگی جراحی شده و خارج شود و وقتی انگشت اضافه در وسط انگشتان دیگر است بهتر است عمل جراحی خارج کردن آن در سن شش ماهگی بچه انجام شود. بستن انگشت با نخ برای خارج کردن ممکن است موجب خونریزی های شدید شده و عملی خطرناک است. بهترین روش خارج کردن انکشت اضافی به توسط عمل جراحی و بوسیله پزشک است