دیسک گردن
فتق دیسک ناحیه گردن
فتق دیسک بین مهره ای در واقع بخشی از فرآیند پیری اسکلت بدن است ولی از آن جا که گردن کمتر از کمر متحمل وزن است کمتر به آرتروز یا فتق دیسک دچار می شود.بیماری دیسک گردن، مختص زندگی شهرنشینی است.در همه انسان‌ها، فرایند فرسایشی دیسک بین ستون‌مهره‌ها از سن ۳۰ تا ۴۰ سالگی آغاز میشود و دیسک به‌تدریج آب خود را از دست می‌دهد و علاوه بر اینکه ارتفاع آن کاهش می‌یابد، انعطاف‌پذیری‌اش نیز کمتر میشود. عواملی هم به این فرسایش سرعت می‌بخشند و باعث بروز بیماری دردناک و ناتوان‌کننده‌ای به نام فتق دیسک گردن میشوند.اصطلاح دیسک گردن یا کمر که بین عامه مردم رواج دارد، اشتباه است زیرا دیسک داشتن بیماری نیست و دیسک چیزی است که همه ما داریم.این فتق دیسک بین مهره های گردن یا کمر است که بیماری است.خود دیسک نسج طبیعی و بالشتکی بین مهره های گردن یا کمر است که باید وجود داشته باشد.بنابراین علایمی که ذکر می کنیم مربوط به فتق دیسک بین مهره ای است.در ناحیه گردن، ۷ مهره وجود دارد.شایع ترین محل فتق دیسک ناحیه گردن،قسمت پایین گردن است.این بیماری چنان که ذکر شد، وابسته به سن است و هر قدر سن بالاتر برود، احتمال ابتلا به آن بیشتر می شود. دسته ای از افراد ممکن است زودتر به آن مبتلا شوند مثل افرادی که به علت حرفه و شغل خود گردنشان به مدت طولانی در یک حالت ثابت قرار دارد.خیاط ها،جراح ها، بناها و نقاش ها که مجبورند گردنشان را ثابت نگه دارند یا سرشان را به مدت طولانی در وضعیت های خاصی نگه دارند،ممکن است زودتر به این بیماری دچار شوند.
علل فتق دیسک گردن
انسان‌ها شغل‌های متعددی دارند و برای انجام بعضی از اعمال باید به مدت طولانی برای انجام آن خود را با شرایط تطبیق دهند. برای فهم بهتر به چند نمونه اشاره می‌کنیم.در صاحبان مشاغلی مثل دندان‌پزشکی، حروف‌نگاری، کاربران طولانی‌مدت رایانه که لازم است برای تمرکز و دیدن یک محل خاص مدت‌ها سر و گردن را در وضعیت نامناسبی قرار دهند یا مشاغلی که لرزش طولانی به گردن وارد میکنند، مانند کارگرانی که با دریل زمین را سوراخ میکنند، به مدت طولانی نیروی زیادی به سر و گردن وارد میشود و به آن صدمه می‌خورد.البته که افزایش سن هم میتواند در روند شکل گیری فتق دیسک گردن نقش داشته باشد ولی به هرحال آسیب دیدگی و فرسودگی دیسک های گردن نسبت به دیسک های ناحیه کمری با افزایش سن فرد به مراتب کمتر خواهد بود.یکی از ورزش‌های کلاسیک در فرهنگ ما، کشتی است.کشتی‌‌گیران به دلیل وضعیت خاص هنگام کشتی گرفتن مثل پل زدن و انجام بعضی از فن‌ها، فشار زیادی به ستون‌فقرات گردنی‌شان وارد میکنند. به همین دلیل قبل از انتخاب ورزش کشتی بهتر است قوس کانال ستون‌فقرات از نظر استاندارد بررسی شود تا اگر در اثر آسیب،کانال نخاع کمی تنگ‌تر شود،عارضه چندانی ایجاد نگردد.برخی از افراد هم به‌طور مادرزادی دچار ناهنجاری‌های ستون‌فقرات هستند.
نشانه های فتق دیسک گردن
مهمترین علامت این بیماری درد است. درد معمولا در پشت سر، پشت گردن و پشت هر دو کتف حس میشود. در صورتیکه به ریشه عصبی فشار وارد شود علائم فشار به عصب هم وجود خواهد داشت
این علائم عبارتند از:
درد
درد بیمار بصورت تیر کشنده به شانه، بازو، ساعد و دست انتشار پیدا میکند. •اختلال حسی : بر حسب اینکه کدام ریشه عصبی در گردن تحت فشار قرار بگیرد قسمت های متفاوتی از اندام فوقانی و دست ممکن است دچار کاهش حس، خواب رفتگی و گز گز شود.
اختلال حرکتی
بر حسب اینکه کدام ریشه عصبی در گردن تحت فشار قرار بگیرد عضلات متفاوتی در اندام فوقانی و گردن دچار کاهش قدرت میشوند. در صورت مزمن شدن بیماری، ممکن است عضله مربوط به عصب مورد نظر دچار لاغری شود.
تشخیص فتق دیسک ناحیه گردن
وقتی علایم و نشانه ها، دیسک گردن را نشان می دهد، باید بررسی های تکمیلی آغاز شود. رادیوگرافی ساده، ام آرآی و نوار عصب اطلاعات بیشتری می دهد و با کنار هم قرار دادن یافته ها، تصمیم درستی نیز برای درمان گرفته می شود.
اقدامات درمانی فتق دیسک ناحیه گردن
گردنبند طبی
این گردنبند ها حرکات گردن را قدری محدود میکنند و به عضلات گردن اجازه میدهند مدتی استراحت کنند و این موجب میشود فشار به ریشه های عصبی کمتر شود. نکته مهم اینست که این گردنبند ها نباید به مدت طولانی بسته شوند چون موجب ضعیف شدن عضلات گردن و بدتر شدن وضعیت بیمار میشود.
فیزیوتراپی
میتواند با انجام دادن نرمش های طبی مخصوص و هدف گذاری بلند مدت و میان مدت برای افزایش قابلیت انعطاف گردن و تقویت عضلات گردن به رفع علائم کمک کند.گاهی اوقات از کشش سر و گردن هم برای کاهش علائم استفاده میشود.
همچنین استفاده از دستگههای الکتروتراپی مانند تنس،مگنت،لیزر
دارو
پرشک معالج از داروهای ضد التهابی مثل بروفن و ناپروکسن،داروهای شل کننده عضلات و گاهی اوقات از تزریق مستقیم کورتیکوستروئید در اطراف ریشه های عصبی برای کاهش مشکلات بیمار استفاده میکند.
تزریق کورتیکواستروئید
در صورتیکه اقدامات فوق نتواند موجب کاهش مشکلات بیمار شود تزریق کورتیکواستروئید در فضای اپیدورال روش بعدی درمان است. این تزریق به توسط متخصصین جراحی اعصاب و یا متخصصین بیهوشی (فوق تخصص درد) انجام میشود.
جراحی
در صورت عدم پاسخ درمانی مناسب به روشهای ذکر شده و یا در مواردی که بیمار از نظر حرکتی دچار فلجی شده باشد از روش های جراحی استفاده میشود.
